Pre-registratie vluchtelingen in Griekenland: vooral vertrouwen winnen

• Conny Keessen

  Correspondent Griekenland

In een grote tent aan de rand van het vluchtelingenkamp Skaramagas, ten noorden van Pireaus, wachten mensen op hun beurt om geregistreerd te worden. Een Syrische familie met zes kinderen, een Syrische advocaat met zijn gehandicapte vrouw, een groep minderjarige Afghanen. Er zijn tientallen tafeltjes met computers opgesteld, waar registratie-ambtenaren samen met vertalers de gegevens van de mensen opnemen.

Het pre-registratieproject is een enorme uitdaging, maar lijkt te gaan slagen. Het is opgezet door de Griekse asieldienst in samenwerking met andere organisaties zoals de vluchtelingenorganisatie UNHCR en het Europees asielagentschap EASO. In ruim een maand is de helft van de naar schatting 50.000 mensen op het Griekse vasteland geregistreerd.

Polsbandjes

"We hebben twee regionale centra, in Athene en Thessaloniki, en kunnen nu op allebei die plekken per dag maximaal 700 mensen registreren", zegt coördinator Lefteris Konstandopoulos.

"Vanuit de verschillende kampen uit de omgeving worden vluchtelingen naar de hubs gebracht." In alle kampen worden mensen uitgebreid geïnformeerd en worden al de eerste gegevens opgenomen. Met die data op hun polsbandjes vertrekken de vluchtelingen vervolgens met bussen naar de twee registratiecentra.

Toen na het sluiten van de grenzen tienduizenden vluchtelingen en migranten vast kwamen te zitten in Griekenland, zat de asieldienst met de handen in het haar. De dienst kon door gebrek aan personeel alle aanvragen niet aan.

"Mensen wisten niet waar ze aan toe waren, ze kregen geen duidelijke en uniforme informatie. Ze zijn gefrustreerd en boos." Konstandopoulos is een van de bedenkers van het project.

"Met deze pre-registratie proberen we een beetje het vertrouwen terug te winnen van de mensen. Ze krijgen een kaart waarmee ze internationale bescherming hebben, geldig voor een jaar. En we krijgen nu een beeld van de vluchtelingen hier in Griekenland: wie komen er in aanmerking voor herplaatsing naar een ander Europees land, wie heeft er familie in andere landen, wie kan hier in Griekenland blijven, maar ook: wie moet uiteindelijk terug naar land van herkomst."

Kwetsbare groepen

De pre-registratie is maar een eerste stap. De meesten zullen nog maanden moeten wachten voor ze echt in de asielprocedure terechtkomen. De asieldienst heeft nu al meer dan tienduizend aanvragen in behandeling. "We hebben besloten om eerst iedereen te registreren. Daarna krijgen de kwetsbare groepen voorrang, zoals mensen met medische problemen, mensen die gemarteld zijn, alleenstaande moeders en minderjarigen die alleen reizen."

Op minderjarigen ligt nu al de focus. In een van de tenten zit een grote groep jongens, allemaal onder de 18 en de meesten uit Afghanistan. Soura (17), een Afghaanse jongen en vijf maanden in Griekenland, is al geregistreerd. Nu staat hij zijn 15-jarige vriend bij die problemen heeft met zijn papieren.

"We hebben nu al meer dan duizend alleenstaande minderjarigen 'ontdekt'." vertelt Konstandopoulos. "Ze zijn geregistreerd en we hopen ze in speciale accommodaties onder te brengen."

Onbekend terrein

Als alle mensen in de kampen hun registratiekaart hebben, volgt de laatste fase: het registreren van vluchtelingen die in hotels en appartementen wonen, georganiseerd door de UNHCR en andere organisaties. Er zijn ook nog mensen die in hostels verblijven die zijn opgezet door vrijwilligers, of zelf een onderkomen hebben gevonden in de steden.

"Dat is nog onbekend terrein voor ons. We weten niet hoeveel mensen van de laatste twee groepen komen opdagen", zegt de coördinator. De verwachting is dat de pre-registratie begin augustus wordt afgesloten.