Europese pensioenrichtlijnen: hoe zit dat eigenlijk?
Vorige week stemde de Tweede Kamer in met een herziening van de Europese pensioenrichtlijnen. Over de zogenoemde IORP II is twee jaar onderhandeld door de lidstaten.
Op sociale media en op de Facebookpagina van de NOS kwamen daarover veel vragen. Hier proberen wij ze te beantwoorden.
Wat is IORP II?
IORP is een Europese richtlijn voor pensioenfondsen. De richtlijn is ontwikkeld in 2003 en werd daarna verwerkt in nationale wetgeving.
In 2014 deed de Europese Commissie een herzieningsvoorstel. De afgelopen twee jaar werd daarover onderhandeld door de Europese lidstaten.
Afgelopen week bereikten ze een akkoord. De verwachting is dat eind dit jaar ook het Europese Parlement instemt en de richtlijnen worden ingevoerd.
Wat gaat er veranderen?
Eerst wat er niet verandert: er komt geen Europees pensioenstelsel. Ieder land houdt zijn eigen stelsel.
De belangrijkste verandering is dat er nadrukkelijkere regels komen voor pensioenfondsen die willen verhuizen naar een ander land in de EU. Zo wordt de rol van de verschillende nationale en Europese toezichthouders explicieter beschreven.
Ook staan er bepalingen in over sociaal en duurzaam investeren van pensioengeld. Het gaat dan vooral om de communicatie daarover naar de deelnemers en gepensioneerden. Veel van die regels die er komen, gelden nu op basis van de Nederlandse regels al voor de pensioenfondsen.
Wat worden de regels voor een verhuizing van een pensioenfonds naar het buitenland?
Pensioenfondsen mogen alleen hun pensioenvermogen in het buitenland onderbrengen als de rechten van de deelnemers niet worden aangetast. Ook moeten de rechten van de achterblijvers voldoende worden beschermd en moet een pensioenfonds volgens de Nederlandse regels voldoende geld in kas hebben. Als een pensioenfonds in zogenoemde onderdekking is en dus een herstelplan heeft voorgelegd aan De Nederlandsche Bank (DNB), dan mag een pensioenfonds niet verhuizen.
Afgesproken is dat de nationale toezichthouder, in Nederland DNB, daar een beslissende stem in heeft. De Europese toezichthouder mag wel bemiddelen als er verschil van mening is tussen de toezichthouders van de verschillende landen, maar de eigen nationale toezichthouder geeft de doorslag.
Daarbij geldt dat ook de deelnemers zelf een verhuizing kunnen blokkeren. Alleen als de meerderheid instemt, mag een pensioenfonds naar het buitenland. Volgens staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken, die over de pensioenen gaat, zijn de deelnemers en gepensioneerden door de nieuwe richtlijnen beter beschermd.
Gaan er nu meer Nederlandse pensioenfondsen verhuizen naar het buitenland?
De Pensioenfederatie, de branchevereniging van pensioenfondsen, verwacht niet dat meer pensioenfondsen dan nu naar het buitenland vertrekken. Volgens de vereniging wordt het door het vetorecht van DNB eerder moeilijker dan makkelijker voor pensioenfondsen om te verhuizen.
Nu al verhuist er af en toe een pensioenfonds naar het buitenland. Dat zijn vooral pensioenfondsen van internationale ondernemingen die in verschillende landen een pensioen aanbieden en die naar België gaan. Dat doen ze vooral omdat het goedkoper en makkelijker is om vanuit België pensioenregelingen voor de verschillende Europese landen te beheren. Ook nu al moet dat worden voorgelegd aan DNB.
Maakt de richtlijn het makkelijker dat Nederlands pensioenvermogen wordt verdeeld over de zwakkere eurolanden?
Nederlands pensioenvermogen gaat alleen naar het buitenland als het pensioenfonds verhuist. De nieuwe richtlijnen gaan niet over de verdeling van Nederlands pensioenvermogen naar het buitenland.