Oostenrijk is, alweer, verdeeld over president
Zo verdeeld als Oostenrijk bij de laatste verkiezingen bleek, zo verdeeld reageert het land vanmorgen op het besluit dat de verkiezingen opnieuw gehouden moeten worden. “Ik vind het overdreven” zegt de Oostenrijkse journalist en politicoloog Herbert Lackner. “Er is geen bewijs voor fraude, en toch moet alles opnieuw.” Volgens hem vallen de aangetoonde onregelmatigheden erg mee.
Het hooggerechtshof constateerde dat in sommige kiesdistricten enveloppen te vroeg waren opengemaakt, soms door de verkeerde mensen. En dat het tellen wel eens begon zonder dat de voorzitter van het stemlokaal erbij was.
“Dat gebeurt in andere landen ook hoor”, zegt een vrouw die haar hondje uitlaat voor de Hofburg. In dat paleis zou Alexander Van der Bellen vrijdag als nieuwe president zijn intrek nemen. Dat gaat nu niet door, en ook zij vindt het overdreven: “Oostenrijk staat er internationaal nu slecht voor, ik vraag me af of dat wel nodig was."
Andere geluiden
Sommige mensen denken dat het Hof zo streng oordeelt omdat het niet het verwijt wil krijgen aan de kant van de gevestigde macht te staan. De rechts-populistische FPÖ verzamelde 152 pagina’s aan klachten na de verkiezingen, die ze met 30.863 stemmen verloor. Het Hof ging in op het verzoek van de partij om de uitkomst ongeldig te verklaren.
Toch hoor je voor de Hofburg ook andere geluiden. “Zo hoort het” zegt een ouder echtpaar. “Onregelmatigheden, hoe klein ook, moeten gevolgen hebben” aldus de man. Een jongen met een racefiets is het er mee eens: “Het is goed dat het Hof zo principieel is”.
Opnieuw heel spannend
Het wordt opnieuw heel spannend, voor heel Europa. Dit waren bijzondere verkiezingen omdat voor het eerst een rechts-populistische president aan de macht kon komen in een West-Europees land. Dat gebeurde maar net niet.
Het kan nu alle kanten op. Het wordt bijvoorbeeld heel spannend om te zien welk effect de brexit van het Verenigd Koninkrijk heeft op de populariteit van de rechtspopulisten.
Hofer profiteert van thema’s als brexit en de vluchtelingencrisis.
Sommige analisten verwachten dat de nieuwe verkiezing vooral FPÖ-kandidaat Norbert Hofer in de kaart speelt. Wolfgang Bachmayer, van onderzoeksbureau OGM: “Hij profiteert van thema’s als brexit en de vluchtelingencrisis”.
Ook Joseph Kalina, een Oostenrijkse spindoctor, denkt dat: “Zo’n tweede kans geeft hem een zetje in de rug”. Politiek adviseur Heidi Glück denkt dat het te vroeg is om dat te zeggen: “De verkiezing is pas in de herfst, er kan nog van alles gebeuren” zegt ze tegen het dagblad Kurier.
Omslachtige verkiezingswet
Over een ding zijn ze het hier eens. Een deel van de oorzaak van de problemen is de omslachtige Oostenrijkse verkiezingswet. Die schrijft voor dat verkiezingen altijd op zondag moeten plaatsvinden. Maar de briefstemmen mogen pas de volgende dag worden geteld. Dat betekent dat de vrijwilligers vrij moeten nemen van hun werk.
Dat zou de reden zijn dat in sommige districten toch op zondag is begonnen met het tellen van de briefstemmen. Of dat andere vrijwilligers maandag de enveloppen opende, simpelweg omdat de voorzitter van het stembureau op z’n werk was.
