'Nieuw type auto = nieuw type ongeluk'

Hoogleraar Bart van Arem is niet verbaasd over het dodelijke ongeluk met een zelfrijdende Tesla in Amerika. De expert van het Transport Instituut van de TU Delft had wel verwacht dat het een keer mis zou gaan.

"Van dodelijke ongevallen schrik je altijd, het is er altijd een te veel. Aan de andere kant is het zo dat het vroeg of laat een keer moest gebeuren. De techniek is niet altijd perfect."

Je kunt het vergelijken met een kapotte rem, stelt Van Arem, of een lekke band. "Ook dit soort technologie kan dingen doen die fatale gevolgen hebben."

Het ongeval met de Tesla in Florida was te wijten aan een sensor die een vrachtwagen niet had waargenomen. Tegelijkertijd zat de bestuurder niet op te letten.

Dat automobilisten van zulke auto's geen oog meer hebben voor het verkeer, is volgens Van Arem een groot risico. "Hoe meer taken de auto overneemt, hoe groter het risico dat de bestuurder niet meer oplet. Zelfs al staat in de handleiding dat hij dat wel moet doen."

Nieuw type ongeluk

Van Arem hoopt dat het dodelijke ongeval niet te veel negatieve invloed heeft op de beeldvorming over zelfrijdende auto's. "Ik kan me voorstellen dat consumenten schrikken, maar wat ze misschien niet zien, is dat deze technologie ook veel ongelukken kan voorkomen. Die komen niet in het nieuws. Per saldo denk ik dat deze voertuigen tot meer veiligheid gaan leiden, maar ze gaan ook een nieuw type ongeluk introduceren, zoals we nu helaas hebben gezien."

De tijd dat iedereen in volledig zelfrijdende auto's rijdt, is voorlopig nog ver weg. Maar wel zullen er steeds meer systemen komen die bepaalde taken overnemen. In Delft wordt geëxperimenteerd met adaptive cruise control. Gas geven en remmen doet de auto dan zelf, maar de automobilist moet nog wel zelf sturen.

Het Delftse Transport Instituut werkt ook aan een busje dat onder strikte omstandigheden helemaal automatisch kan rijden. Er is nog wel een 'steward' aan boord, die kan ingrijpen als er iets mis gaat.

"De toekomst heeft een waaier aan varianten van automatisering", verwacht Van Arem. Op sommige plekken kunnen computers de rol van de bestuurder helemaal overnemen, zoals in de metro.

Bij auto's ligt dat anders, daar zullen de verantwoordelijkheden en taken voorlopig nog gedeeld blijven tussen de mens en systeem. "Dat is een lastige fase waarin je veel ongelukken kunt voorkomen, maar er nog steeds risico's zijn."