Democratie en eerlijk proces in Grondwet

In de Grondwet krijgen democratie en een eerlijk proces een prominente plek. Vóór artikel 1 komt te staan: "De Grondwet waarborgt de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten." En aan artikel 17 wordt een zin toegevoegd dat iedereen binnen een redelijke termijn recht heeft op een eerlijk proces van een onafhankelijke en onpartijdige rechter.

Die begrippen zijn nu ook al wel het uitgangspunt voor de wetten en de praktijk, maar ze zijn niet met zoveel woorden in de Grondwet opgenomen. Door dat wel te doen, komt het kabinet tegemoet aan een wens van de Eerste Kamer. Het plan was al eerder aan allerlei instanties voorgelegd en na hun commentaar stuurt het kabinet een voorstel naar de Tweede Kamer.

Ook veel andere landen verwijzen met zoveel woorden naar de 'drieslag' democratie, rechtsstaat en grondrechten.

Om de grondwet te veranderen, moeten beide Kamers er twee keer mee instemmen, de tweede keer met een tweederdemeerderheid. Bovendien moeten tussen de eerste en tweede stemprocedure Tweede Kamerverkiezingen hebben plaatsgevonden. Dit laatste is om ervoor te zorgen dat de burger zich kan uitspreken over de betreffende wijziging van de grondwet.