Ruim 15.000 bedden in asielopvang leeg
Bijna een derde van de 52.000 beschikbare bedden in de asielopvang wordt momenteel niet bezet. Als gevolg hiervan staan meerdere noodopvanglocaties zo goed als leeg. Ondanks de leegstand komen er de komende twaalf maanden netto nog eens 15.000 plekken bij, blijkt uit een inventarisatie van de NOS.
De asielinstroom is sinds het najaar fors afgenomen. Maandelijks zijn er ongeveer 1500 mensen die hier asiel aanvragen of hierheen komen voor een gezinshereniging.
Tegelijkertijd stromen er elke maand bijna 3000 mensen door naar huurwoningen in gemeenten. Daardoor neemt het aantal lege bedden elke maand toe.
Met name in de noodopvang is goed te merken dat de instroom veel lager is. In de gemeenten Oldambt, Apeldoorn, Zeist en Utrecht zijn recentelijk nieuwe noodopvanglocaties geopend voor in totaal 2650 mensen. In Apeldoorn wachten ze nog altijd op de eerste asielzoekers. Op de andere drie plaatsen zitten slechts een paar honderd mensen.
Het kabinet gaat er nog altijd van uit dat de totale instroom dit jaar, net als vorig jaar, 58.000 is. De eerste vijf maanden van dit jaar was de instroom inderdaad vergelijkbaar: ruim 10.000 mensen. Maar waar vorig jaar de instroom in mei en juni flink toenam, lijkt van een stijging nu nog geen sprake.
Prognose blijft staan
Toch is er volgens staatssecretaris Dijkhoff voor Asielzaken nog geen reden de prognoses aan te passen. "Het blijft natuurlijk heel kwetsbaar. Ik zou niet van de eerste zwaluw meteen een zomer maken. Het toont wel aan dat het werk dat we hebben gedaan, leidt tot een lagere instroom. Maar het is nog wel veel werk om het zo te houden."
Bovendien verwacht het ministerie komend jaar nog ruim 20.000 familieleden van asielzoekers die hier afgelopen najaar zijn gekomen. Deze zogenoemde nareizigers verblijven slechts korte tijd in asielzoekerscentra, waardoor deze groep in de praktijk weinig bedden inneemt.
Ondanks de leegstand worden er tientallen nieuwe locaties geopend. Uit een inventarisatie van de NOS blijkt dat er de komende twaalf maanden nog eens ruim 20.000 bedden bij komen. Het gaat zowel om asielzoekerscentra voor langere tijd als noodopvang voor een of twee jaar.
Doordat er ook weer opvanglocaties dichtgaan, gaat het netto om een toename van ruim 15.000 plekken. Vanwege de leegstand vragen verschillende gemeenten zich af of het nog wel noodzakelijk is tijdelijke noodopvanglocaties te openen.
Volgens Dijkhoff is het echter nog steeds belangrijk dat gemeenten blijven zoeken naar manieren om bij te dragen. "We moeten wel voorbereid zijn als er straks een piek komt. We gaan dan zo snel mogelijk proberen de oorzaak daarvan weg te nemen, maar tussentijds moet je wel fatsoenlijke opvang hebben", zegt hij. Wel ligt de nadruk daarbij niet langer op de noodopvang. "Die proberen we nu weer te vervangen door echt goede opvang in asielzoekerscentra. Dat blijft ook sober, maar is wel wat beter dan de noodopvang."
Tot nu maakte het Centraal Orgaan opvang asielzoekers afspraken met gemeenten over kortdurende noodopvang en asielzoekerscentra voor de langere termijn. Wat de staatssecretaris betreft, komt daar een derde optie voor gemeenten bij: het aanwijzen van een stuk grond, waar in geval van nood kan worden gebouwd.