Syrische kinderen studeren tussen kogelgaten of onder de grond

"De oorlog in Syrië heeft een enorm effect op het onderwijs. De meeste scholen zijn compleet verwoest of zwaar beschadigd." Het zijn de woorden van Abdullatif al-Rahoum, een schooldirecteur in Ma'arrat al-Numan, een stad in de provincie Idlib.

Het gebied in het noordwesten van Syrië is in handen van oppositiegroepen, waaronder al-Nusra, dat aan al-Qaida gelieerd is. Idlib is regelmatig doelwit van luchtaanvallen van het Syrische leger, dat hulp krijgt van de Russen.

Ondanks de angst voor nieuwe luchtaanvallen en de enorme schade aan het gebouw gaan de lessen in Ma'arrat al-Numan gewoon door. "De grootste problemen waar we mee te maken hebben, zijn de oorlogsvliegtuigen die nooit het luchtruim verlaten. Daar maken de leerlingen zich altijd zorgen over", zegt de directeur.

Lessen in een grot

In het Syrische dorp Tramla moeten leerlingen eerst met een trap de grond in om het geïmproviseerde klaslokaal te betreden. Die leidt naar een gat in de grond, de toegang tot de school. "Ik studeer in een grot", vertelt een van de leerlingen uit het dorp in het westen van Syrië, dat in handen is van de opstandelingen.

De 14-jarige student is eigenlijk afkomstig uit de stad Hama, in de buurt van Damascus, maar hij is net zoals miljoenen andere Syriërs vanwege de burgeroorlog en voor IS op de vlucht geslagen.

De jongen is blij dat hij ondanks de situatie in het land toch vakken als Arabisch, Engels en wiskunde kan volgen. "De omstandigheden zijn niet ideaal, maar de leraar en zijn vrouw behandelen ons goed. We zitten er op de grond en af en toe zien we haast niks omdat het er te donker is", zegt hij.

De school is opgericht door onderwijzer Mohamed en zijn vrouw. Ook zij komen uit Hama en sloegen op de vlucht. Ze kwamen uiteindelijk in Tramla terecht.

Bij hevige regenval loopt de school onder. Dan wordt er uitgeweken naar een tent. Toch zitten ze het liefst onder de grond. "Daar is het vanwege de beschietingen en luchtaanvallen het veiligst. En alle leerlingen zitten op dezelfde plek", zegt Mohamed.

In de stad Saraqib, die ook in de provincie Idlib ligt, dient een caravan als tijdelijk klaslokaal. Daar worden door vrijwilligers lessen gegeven. Er is een groot tekort aan schoolboeken. Ze zijn dan ook afhankelijk van giften of van gebruikte boeken uit Turkije, die ze van de door de oppositie opgezette onderwijsraad krijgen.

In Douma, een stad bij Damascus die ook in handen van de rebellen is, gebruiken de scholen oude lesboeken, maar wel met een aantal veranderingen. "We volgen hier de lesstof van het ministerie van Onderwijs, maar artikelen die verwijzen naar het Assad-regime hebben we verwijderd", aldus een woordvoerder van de onderwijsraad.