'Miljoenen in zakken zorgdirecteuren'

Kleinschalige zorgbedrijven maken opzienbarend hoge winsten, soms wel tot 50 procent. In een aantal gevallen worden er enorme bedragen aan dividend uitgekeerd aan de directeuren. Dat zeggen deskundigen die op verzoek van Omroep Gelderland de jaarverslagen van alle zorgbedrijven onderzochten.

Hoogleraar Jeroen Suijs en professor Harrie Verbon van Openbare Financiën van de universiteit van Tilburg keken naar alle cijfers over 2014 die zijn ingeleverd op jaarverslagenzorg.nl. Volgens hen verdienen kleinschalige bedrijven tot een omzet 20 miljoen vaak enorm aan de zorg die ze leveren. Het gaat dan om winsten van 20,40 of zelfs 50 procent op diensten als beschermd wonen, logeeropvang en dagbesteding.

Driekwart van de kleine bedrijven maakt winst. In totaal zijn dat 661 bedrijven. 43 procent daarvan heeft een operationele winstmarge van 5 procent of meer. Een vijfde heeft een winst van 10 procent. En ongeveer zeven bedrijven hebben een winstmarge van 40 procent of meer.

Verbon: "Ter vergelijking: een goed commercieel bedrijf doet het al heel goed bij 5 procent winst. Dit zijn gewoon mensen die geld zien in een zorg-bv en dat is natuurlijk niet de bedoeling van overheidsgeld." Hij schat dat er landelijk zo'n 400 miljoen oneigenlijke winst wordt gemaakt.

In Gelderland spant Plus Home uit Arnhem de kroon met 32,5 procent winst. De twee bestuurders van Plushome verdienden samen ruim 100.000 euro en maakten daarnaast nog een winst van bijna 400.000 euro. Meer dan de helft hiervan werd via dividend uitgekeerd. Volgens Plushome kon dit door zeer efficiënt werken.

Controle ontbreekt

Suijs en Verbon zijn naar eigen zeggen verbijsterd over de cijfers. "Hier faalt marktwerking. Of ze werken heel efficiënt en maken winsten die niet meer maatschappelijk te verantwoorden zijn, of ze strijken meer op door meer zorg te declareren dan ze leveren." Zij maken zich zorgen over de controle op de boekhouding, omdat die ontbreekt. "Een derde heeft niet eens een jaarrekening ingediend. Niemand grijpt in", zegt Verbon. "De bedrijven met een winst tot 20 miljoen hoeven ook geen nauwkeurige controle te krijgen. En juist daar gaat het mis."

Ook staatssecretaris Van Rijn is niet te spreken over de praktijken. "Van woekerwinsten kun je alleen maar boos worden. Dat geld moet gewoon naar de zorg. Dit kunnen we vooral praktisch oplossen. Ik roep gemeenten, zorgkantoren en verzekeraars op om hun contracten tegen het licht te houden zodat ze goed weten met wie ze voortaan wel en geen zaken doen."

De cijfers gaan over 2014, dus nog voordat veel zorgtaken overgingen naar gemeenten. Maar het probleem van controle en toezicht is volgens Verbon net zo actueel. Ook nu contracteren gemeenten en zorgverzekeraars vaak kleine bedrijven. "Ik zie dat gemeenten daar ook mee worstelen. Landelijk gaat het alleen maar over controle op pgb's, maar de bv's die fors verdienen worden dikwijls niet met pgb's betaald."