Verkiezingen Spanje
NOS Nieuws

Spanje gaat met lood in de schoenen opnieuw naar de stembus

  • Rop Zoutberg

    Correspondent Italië, en is nu voor de verkiezingen in Madrid

  • Rop Zoutberg

    Correspondent Italië, en is nu voor de verkiezingen in Madrid

Het gaat met lood in de schoenen. Voor de tweede keer in een half jaar gaat Spanje naar de stembus voor parlementsverkiezingen. De tweede ronde is nodig omdat de coalitieonderhandelingen de afgelopen maanden helemaal vastliepen. Maar de vraag is of de nieuwe verkiezingen zullen helpen om uit de impasse te komen.

Dat er nu weer verkiezingen zijn om na een half jaar eindelijk een regering te vormen, is amper zichtbaar in Spanje. Er hangen nauwelijks affiches van de grote partijen in de straten. Alleen de linkse coalitie Unidos Podemos baarde opzien door een partijprogramma te publiceren in de vorm van een Ikea-catalogus.

Ook het kamp van de regerende Partido Popular (PP) zorgde even voor beroering nadat bekend was geworden dat de minister van Binnenlandse Zaken in het geheim opdracht had gegeven voor een justitieel onderzoek naar lokale Catalaanse partijen. Het doel van het onderzoek zou zijn geweest om Catalaanse politici in diskrediet te brengen.

Het partijprogramma van Podemos als IKEA-catalogus

Maar de grappig bedoelde Ikea-gids van Unidos Podemos, noch het omstreden onderzoek van de PP hebben de stemverhoudingen in de peilingen afgelopen weken al te zeer aangetast. De PP van premier Mariano Rajoy staat nog altijd aan kop, gevolgd door Podemos. Beide partijen winnen licht ten opzichte van de uitslag van december.

Op verlies staan de sociaal-democratische PSOE en de nieuwe liberale partij Ciudadanos. Kiezers zouden zo beide partijen straffen voor hun mislukte onderhandelingen om tot een nieuwe regering te komen. Spanje zit daarmee in een nieuw politiek experiment, omdat het sinds de terugkeer van de democratie in 1975 niet nodig was tot een coalitieregering te komen. Het onderhandelen, en een deel van je eigen standpunten inleveren om tot regering te komen, wordt door veel kiezers gezien als opgeven.

Komt Spanje uit de impasse?

Juist de partijen die in de publieke opinie minder water bij de wijn wilden doen, lijken nu de winnaars van de nieuwe verkiezingen te worden. Maar ook houden veel Spanjaarden hun hart vast voor een politiek landschap waarin de traditionele 'grootmacht' PSOE gemarginaliseerd wordt door Podemos. De laatste protestpartij spreekt weliswaar veel jonge Spanjaarden aan. Maar het ontbreekt de partij wel aan landelijke bestuurservaring.

  • Reuters
  • Reuters
  • Reuters
    Leider Alberto Garzon van de linkse partij Izquierda Unida brengt zijn stem uit
  • Reuters
  • Reuters

Armoedegrens

Door onverschilligheid over de enorme politieke verdeeldheid, is het moeilijk te voorspellen hoeveel Spanjaarden gaan stemmen. Ook het feit dat de stemming midden in een vakantieperiode valt, maakt het lastig inschattingen over de opkomst te maken.

Wel zijn alle politieke partijen het erover eens dat het land snel weer een volwaardige regering moet krijgen. Spanje klimt langzaam uit het dal nadat de zware economische crisis de werkloosheid tot ongekende hoogte bracht. Miljoenen gezinnen kwamen daardoor aan de rand van de armoedegrens. Ondanks de enorme bezuinigingen, ingezet onder premier Rajoy, bedraagt de werkloosheid nog altijd zo'n 20 procent. Onder jongeren ligt dat cijfer zelfs twee keer zo hoog.

PP-leider Mariano Rajoy op ene verkiezingbijeenkomst

Stoelendans

Hoe dan ook wacht Spanje na zondag een wilde stoelendans om tot een nieuwe regering te komen. De conservatieve PP van premier Rajoy zal vermoedelijk als grootste partij als eerste de opdracht van koning Felipe daartoe krijgen, al lijken Rajoys kansen door de heftige afwijzing door de andere politieke krachten niet groot.

Als tweede, indien de peilingen kloppen, krijgt Unidos Podemos de kans. De beweging zoekt momenteel vooral toenadering tot de sociaaldemocratische PSOE. Maar dan opnieuw kan het punt van een referendum over Catalaanse onafhankelijkheid een groot obstakel worden.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl