De strijd om het nieuwe Groningse gasbesluit in vijf vragen

Het kabinet maakt later deze week bekend hoeveel gas de NAM mag winnen vanaf 1 oktober. Minister Kamp is vanavond in Groningen om over het besluit te praten met burgers en maatschappelijke organisaties. Hieronder in vijf vragen wat je moet weten over de gaswinning in het noorden.

Wat mag Groningen van Kamp verwachten?

Het kabinet worstelt met de vraag hoeveel gas er mag worden gewonnen uit het Groningen-veld sinds 2012. Toen was de tot nu toe zwaarste aardbeving door gaswinning. De winning wordt gedaan door de NAM, eigendom van Shell en Exxon. Die bedrijven en de Staat hebben financieel baat bij een zo hoog mogelijke productie.

De Groningers die in het aardbevingsgebied wonen, willen juist dat er zo weinig mogelijk gas wordt gewonnen. Hun huizen raken beschadigd en er ontstaan onveilige situaties door de aardbevingen als gevolg van de gaswinning. Ook is nog steeds niet duidelijk wat de gevaren zijn van een hogere gasproductie. En dat is na drie jaar van verder onderzoek ook nog steeds niet zeker.

Vanwege die onduidelijkheid en de onrust die dat teweegbrengt in Groningen beslist minister Kamp van Economische Zaken nu steeds voor hooguit een jaar wat er maximaal aan gas kan worden gewonnen. Later deze week maakt het kabinet bekend hoeveel gas er in het gasjaar 2016/2017 (1 oktober 2016 - 30 september 2017) mag worden gewonnen.

Om de Groningse bevolking en bestuurders inspraak te geven in zijn plannen is Kamp vandaag in Groningen om over de gaswinning te praten.

Kraantje verder dichtdraaien?

Het gaswinningsbedrijf de NAM heeft in het nieuwe winningsplan aangegeven zonder problemen 33,5 miljard kuub gas te kunnen winnen, maar 27,5 miljard kuub ook goed te vinden.

Dat komt overeen met de maximale hoeveelheid gas die afgelopen gasjaar gewonnen mocht worden. De rechter bepaalde vorig jaar na klachten van Groningers dat de NAM maximaal 27,5 miljard kuub gas mocht winnen, vanwege de te hoge veiligheidsrisico's. Minister Kamp besloot daarop de productie inderdaad terug te brengen.

Het gaswinningsbesluit dat vanaf 1 oktober tot en met 30 september volgend jaar geldt, wordt vrijdag in de ministerraad genomen en daarna bekendgemaakt.

Neemt het verzet in Groningen af?

Nee, integendeel. Er is zelfs een nieuw breed actiefront gevormd van Groningers en belangenorganisaties die vanavond gaan protesteren tegen de gaswinning. Zij pleiten voor een boycot van de oliebedrijven Shell en Exxon.

Ook Groningse bestuurders zetten hun hakken verder in het zand. De boycot van Shell en Exxon werd voorgesteld door de CDA-fractie in de Provinciale Staten. Alle 'aardbevingsgemeenten' hebben het winningsplan van de NAM afgekeurd, net als een meerderheid van de partijen in de Provinciale Staten.

Nog steeds is er veel onvrede over de afhandeling van de schade. Ook worden veel schademeldingen nu niet in behandeling genomen. Er wordt betwijfeld of de schades op dit moment wel worden veroorzaakt door gaswinning omdat er veel minder aardbevingen zijn.

Hoe gaat het eigenlijk met de bevingen in Groningen?

Er zijn veel minder aardbevingen in Groningen. Over de oorzaak daarvan zijn veel verschillende lezingen. Het kan toeval zijn zegt de één, het zijn er minder door de beperking van de gasproductie zegt de ander. Ook over de te verwachten kracht van de aardbevingen voor de toekomst verschillen de inzichten nog altijd.

Er zijn plannen om te gaan boren bij Schiermonnikoog. Verschuift het conflictgebied?

Je kunt beter zeggen dat het conflict weer terug is in het Waddengebied. Daar was het verzet in het verleden juist sterker dan in de provincie Groningen zelf. Al in de jaren 90 voerden verschillende natuurorganisaties, waaronder Greenpeace en de Waddenvereniging, actie tegen gaswinning onder de Waddenzee.

Het lukte ze niet om dat tegen te houden, maar ze wisten wel te bereiken dat er in de Waddenzee zelf geen boorlocaties mogen komen. Nu er in Groningen minder gas gewonnen mag worden, is het ontginnen van kleine velden weer interessanter geworden.

Onder de Waddenzee ligt een relatief grote hoeveelheid gas. Het gaat om meerdere kleine gasvelden, verspreid over een groot oppervlak. Samen bevatten de velden naar schatting 200 miljard kuub gas.

Sinds 2007 wint NAM gas onder de Waddenzee. Het steekt veel Groningers dat mensen in de rest van het land zich nu drukker lijken te maken over de gaswinning in de Waddenzee dan om de veiligheid van de Groningers, wat tot nog meer frustraties in de provincie leidt.

Een meerderheid in de Tweede Kamer sprak zich vanmiddag uit tegen proefboringen bij Schiermonnikoog.