Militairen van de VN-vredesmissie Minusca in de Centraal Afrikaanse Republiek
NOS Nieuws

'Misbruik door vredesmilitairen ondermijnt wat de VN in Afrika doet'

Ze moeten burgers beschermen bij een binnenlands conflict: de militairen van VN-vredesmissies. Maar de afgelopen tijd zijn er berichten over blauwhelmen die kinderen en vrouwen misbruiken, onder meer in de Centraal Afrikaanse Republiek (CAR). Begin dit jaar werd bekend dat 120 VN-vredesmilitairen het land zijn uitgezet, omdat ze betrokken zouden zijn bij seksueel misbruik.

In totaal zitten er meer dan 10.000 militairen in het Afrikaanse land. De militairen maken deel uit van de VN-missie Minusca. Die vredesmissie kwam er in 2013 na gevechten tussen binnenlandse milities van christenen en moslims. Inmiddels is het rustig, maar nu liggen de VN-militairen dus zelf onder vuur.

Toen ze met hen meeging, hebben ze haar vastgepakt en verkracht.

Moeder van een slachtoffer

Correspondent Kees Broere bezocht het land. Een moeder vertelt hem hoe haar dochter werd misbruikt door VN-militairen. Haar dochter liep langs een VN-kazerne, toen ze werd aangesproken door de militairen. "'Heb je geen honger? Kom bij ons, we geven je te eten', zeiden ze tegen mijn dochter. Toen ze met hen meeging, hebben ze haar vastgepakt en verkracht."

Voor de Verenigde Naties zijn de berichten van misbruik door eigen militairen niet nieuw. Maar lang werd erover gezwegen. "Het is zeker al langere tijd een probleem, daar is geen twijfel over", zegt Diane Corner, plaatsvervangend hoofd van de vredesmissie in de CAR. "Het ondermijnt zoveel van wat wij hier doen. Het maakt mij persoonlijk ook van streek. Als vrouw en als moeder voel ik het nog dieper."

'Misbruik door vredesmilitairen ondermijnt wat VN in Afrika doet'

De VN heeft gezworen om de misstanden aan te pakken. Maar effectieve maatregelen ontbreken tot nu toe. Zo kunnen VN-militairen die in de Centraal Afrikaanse Republiek worden beschuldigd van seksueel misbruik alleen worden berecht in eigen land.

Maar weinig landen die deelnemen aan VN-missies zijn bereid om hun eigen militairen te berechten. Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon pleit er daarom voor dat VN-militairen ook in het land waar ze zijn gestationeerd, kunnen worden berecht.

Verkrachting voor geld

De CAR is niet het enige land waar VN-militairen beschuldigd zijn van seksueel misbruik. Bij de VN kwamen vorig jaar 99 klachten binnen over misbruik door VN-personeel, dat zou hebben plaatsgevonden tijdens vredesmissies in landen als Mali, Haïti en Ivoorkust. In 2014 kwamen er 80 klachten binnen.

In totaal zijn in meer dan 40 landen gevallen bekend van VN-militairen die zich schuldig maakten aan seksueel misbruik.

Misbruik ligt op de loer.

Professor Muna Ndulo

Het is onder meer de speciale positie van VN-militairen die misbruik tijdens vredesmissies tot een terugkerend probleem maakt, zegt professor Muna Ndulo van de Amerikaanse Cornell Universiteit in een interview met Trouw.

Ndulo deed veel onderzoek naar het misbruik. "Blauwhelmen zijn in conflictgebieden, waar vaak extreme armoede heerst, de enigen die toegang hebben tot geld en voedsel. Als vredesmilitairen worden ze ook nog eens vertrouwd door de bevolking. Misbruik van die positie ligt op de loer."

Taboe

In de Centraal Afrikaanse Republiek is het probleem van seksueel misbruik sowieso groot. Bijna iedere vrouw heeft er ooit met misbruik, uitbuiting of seksueel geweld te maken gehad. Mohammed Vall, hoofd van Unicef in de regio: "Wat er hier gebeurt met VN-militairen is het topje van de ijsberg. Uitbuiting en misbruik is niet iets dat kinderen alleen leren kennen doordat ze een blauwhelm zijn tegengekomen. Het is diep in de maatschappij geworteld."

Een vrouw die anoniem wil blijven, bevestigt dat: "Het zijn niet alleen de blauwhelmen die dit doen, of gewapende rebellengroepen. Er zijn zoveel mannen in onze samenleving voor wie verkrachting of seksueel misbruik een geaccepteerd verschijnsel is."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl