Groep 8 krijgt les over gehoorschade van aankomend kno-artsen

Kno-artsen in opleiding gaan leerlingen uit groep 8 voorlichting geven over gehoorschade, als verplicht onderdeel van hun medisch-specialistische opleiding. De kno-vereniging neemt dat als eis op in het opleidingsprogramma.

De opleiding tot keel-, neus- en oorarts duurt vijf jaar. Het is de bedoeling dat de specialist in opleiding gedurende die vijf jaar minimaal één keer een basisschool bezoekt om daar een les te verzorgen, maar de hoop is dat het vaker gebeurt. Sommige kno-artsen die al klaar zijn met hun opleiding, gaven de training tot op heden vrijwillig.

"De oordop op een festival is inmiddels bijna net zo gangbaar als het condoom", zegt Liane Tan, keel-, neus en oorarts in ziekenhuis Tergooi en bestuurslid van de kno-vereniging. "Twintigers gaan steeds beter voorbereid naar festivals om gehoorschade te voorkomen. Maar de leeftijd 10 tot 15 jaar kan nog wel wat voorlichting gebruiken."

En dus is groep 8 gekozen als doelgroep. "Die groep is nog net wat toegankelijker voor informatie dan middelbare scholieren", zegt Tan.

Te harde muziek

"Bovendien gaan kinderen uit groep 8 ook al naar schoolfeesten toe en hebben als ze van A naar B fietsen vaak muziek in de oren", zegt Ryan van den Berg, een van de 120 artsen die momenteel in opleiding zijn tot kno-arts. "Dat moet dus niet te luid! Het is belangrijk om op vroege leeftijd al mee te geven wat de gevolgen van te harde muziek kunnen zijn."

Van den Berg keert vandaag terug naar zijn eigen vroegere basisschool in Bussum om daar een half uur in de rol van basisschooldocent te kruipen. Hij zit in het laatste jaar van de opleiding. Daar is overigens al een medische basisopleiding van zes jaar aan voorafgegaan.

Zijn opleiding doet hij in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Tijdens zijn spreekuur ziet Van den Berg dagelijks mensen met gehoorbeschadiging, die vaak ook last hebben van oorsuizen.

"Het gaat met name om ouderen die voorheen in de bouw gewerkt hebben. Maar die groep had minder te maken met festivals of oordoppen met harde muziek, zoals dat tegenwoordig het geval is. Als we niet opletten, is dat de groep die we later op het spreekuur gaan krijgen."

"Op het gebied van preventie kunnen we nog veel meer bereiken", zegt Van den Berg. Daarom vindt hij het een goed idee dat kno-artsen in opleiding in groep 8 opduiken, om te vertellen over de gevaren van te harde muziek.

Jongeren met gehoorschade

Vorig jaar concludeerden onderzoekers van het AMC dat waarschijnlijk een kwart van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar gehoorschade heeft. Dat deden ze op basis van de online zelftesten 'hoorscan' en 'oorcheck'.

Staatssecretaris Van Rijn reageerde bezorgd en kondigde verdere maatregelen aan om de kans op gehoorschade te beperken. In februari 2014 waren er al afspraken gemaakt over een maximum aantal decibellen op concerten en festivals.

In oktober 2015 stelde Van Rijn een actieplan Gehoorschade voor. Liane Tan is betrokken bij een werkgroep die op het ministerie is samengekomen om mee te denken over dat actieplan. "De bedoeling is dat er dit najaar een concreet plan uitgerold gaat worden."

'Preventieles'

Door nu de 'preventieles' op te nemen in het opleidingsprogramma van kno-artsen, snijdt het mes volgens Tan aan twee kanten. "Voor de arts in opleiding draagt het bij aan de competentie maatschappelijk handelen. En ze kunnen toetsen of ze informatie op voor kinderen begrijpelijke wijze kunnen overbrengen. En voor de basisschoolleerling draagt het bij aan het sparen van zijn of haar gehoor."

"De les duurt ongeveer een half uur à drie kwartier", beschrijft Van den Berg. "Het begint met een kort, inleidend stukje over het oor. Hoe trillingen en geluidsgolven werken. Daarna volgt een stukje over wat de kno-arts doet." De stemvork en oorkijker gaan mee als lesgereedschap.

"En dan het gedeelte over de beschadiging van het gehoor. Waarom het dus nodig is dat je je oren goed beschermt. We sluiten af met een wedstrijdje. Degene die het hardst lawaai kan maken, krijgt een speciale set beschermende oordoppen."

Voor de rest van de klas is er een troostprijs: 'normale' oordoppen.