'Ook de achterkant van een schilderij vertelt een verhaal'

De achterkant van de Mona Lisa of het Meisje met de parel. Wie wil weten hoe die eruitzien, kan terecht in het Mauritshuis in Den Haag. Daar worden vanaf donderdag de achterkanten van beroemde schilderijen tentoongesteld.

"Een van de dingen die wij in het Mauritshuis willen doen, is iedere keer weer een verrassend nieuw licht laten schijnen over onze eigen collectie", zegt initiatiefneemster Emilie Gordenker. "Als je in een museum werkt, ben je er aan gewend geraakt dat die schilderijen ook gewoon dingen zijn: objecten, die worden opgehangen en behandeld."

Het project is opgezet in samenwerking met de Braziliaanse kunstenaar Vik Muniz. "Hij is echt een kunstenaar van internationaal formaat", zegt Gordenker. "Ik wilde voor deze tentoonstelling iemand hebben die goed met mij kon nadenken over onze eigen collectie. Hoe zou hij ernaar kijken? Want een manier om over de collectie na te denken, is door de ogen van een kunstenaar."

Muniz loopt al sinds 2008 alle musea af om verso's (achterkanten) van beroemde kunstwerken na te maken. Volgens Gordenker moest hij vooral veel moeite doen om de achterkant van de Mona Lisa te bestuderen, want dat schilderij komt maar één keer per jaar even van de muur. "Maar hij heeft de mensen daar ervan overtuigd om het toch even te mogen zien."

In opdracht van het Mauritshuis heeft Muniz vijf nieuwe werken gemaakt, waaronder het Meisje met de parel van Johannes Vermeer, Het puttertje van Carel Fabritius en De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt.

Bezoekers van het museum krijgen een beeld in meerdere dimensies te zien, vertelt Gordenker. "Je ziet hoe een schilderij in een lijst is gezet, je ziet allemaal haakjes, oogjes, opschriften en plakkertjes. Als een schilderij naar een tentoonstelling is geweest, komt er altijd een plakkertje op. Soms zie je heel oude notities. Dit is zo nauwkeurig nagemaakt dat wij als museum het verschil niet eens kunnen zien."

Gordenker vindt zelf de achterkant van Het puttertje heel mooi. "Dat is een schilderij op hout geschilderd en het paneel is nog heel gaaf." Volgens haar was het heel lastig om het juiste soort hout te vinden, maar is dat Muniz toch gelukt. "Het is fascinerend dat je ook een kijkje krijgt op het materiaalgebruik."

De tentoonstelling in het Mauritshuis is te zien van 9 juni tot en met 4 september.