Bondsdag erkent Armeense genocide, Turkije roept ambassadeur terug
Het Duitse parlement heeft met een overweldigende meerderheid gestemd voor erkenning van de Armeense genocide. Er was slechts één tegenstem en één onthouding.
De Turkse president Erdogan had deze week gewaarschuwd dat erkenning de relatie tussen Turkije en Duitsland zou beschadigen. Vanochtend nog liet de Turkse premier Yildirim zich in vergelijkbare woorden uit. Volgens hem is het een test voor de vriendschap tussen beide landen.
Kort na de stemming barstte in Ankara de kritiek los. Minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu noemde de Duitse stap onverantwoord: "De manier om een donkere periode in je eigen geschiedenis af te sluiten is niet het besmeuren van de geschiedenis van een ander land."
Turkije roept zijn ambassadeur in Berlijn terug, wat in diplomatieke kringen geldt als een zwaardere stap dan het ontbieden van een ambassadeur in eigen land.
De uitslag van de stemming in de Bondsdag komt niet als een verrassing. Het initiatief om de massamoord op Armenen tijdens de Eerste Wereldoorlog in het Ottomaanse Rijk te erkennen kwam van de combinatie CDU/CSU, de SPD en de Groenen, die samen het leeuwendeel van de zetels bezetten.
Bondskanselier Merkel, vice-kanselier Gabriel (SPD) en minister Steinmeier van Buitenlandse Zaken waren niet aanwezig in de Bondsdag. Volgens sommige commentaren in Duitse media bleven ze weg om niet in ongemakkelijke situaties te komen met Erdogan. Ze staan overigens wel achter de motie.
Merkel ontmoette vandaag in Berlijn NAVO-chef Jens Stoltenberg. Na afloop zei ze op een gezamenlijke persconferentie dat de relatie tussen Duitsland en Turkije sterk is. "Er is veel wat ons verbindt, ook al zijn we het op sommige gebieden oneens", zei de bondskanselier.
Voor Turkije ligt erkenning zeer gevoelig. Ankara stelt dat er geen sprake is van volkerenmoord en het is verboden in het land om te spreken over de Armeense Genocide. Turkije erkent dat er honderdduizenden slachtoffers zijn gevallen, maar dat zou zijn gebeurd in conflictsituaties. Bovendien wijst Ankara erop dat er ook veel Turken omkwamen.
De afgelopen tijd zijn Duitse parlementariërs benaderd door Duits-Turkse organisaties om tegen te stemmen. De Bondsdag-voorzitter begon vanochtend met het veroordelen van intimidatie en pogingen de beslissingsvrijheid van parlementariërs in te perken. Daarop volgde een lang applaus, zegt correspondent Judith van de Hulsbeek.
'De kwestie van de Armeense genocide'
Vorig jaar nog haalde Ankara zijn ambassadeurs in Oostenrijk en het Vaticaan terug, een vergaande diplomatieke maatregel. Dat gebeurde nadat het Oostenrijkse parlement en paus Franciscus de massamoord als genocide hadden bestempeld.
Veel landen, waaronder Nederland (sinds 2004) en België (1998), erkennen de massamoord als genocide. De Nederlandse regering spreekt overigens van 'de kwestie van de Armeense genocide'. Onder meer de Verenigde Staten erkennen de genocide niet, ondanks de belofte uit 2008 van toenmalig senator Obama, die zei dat hij de genocide zou erkennen als hij president werd.