'Herovering van Fallujah op IS zaak van lange adem'

Het gaat erom spannen in Fallujah, de Iraakse stad die twee jaar geleden werd ingenomen door de terreurgroep IS. Het Iraakse leger probeert de stad vlak bij Bagdad met Amerikaanse luchtsteun te heroveren. Volgens getuigen wordt er zwaar gevochten.

Afgelopen week kreeg het regeringsleger al dorpen in de omgeving van Fallujah in handen en nu staan de troepen klaar om op te trekken naar het centrum van de stad.

Sinds IS hier de baas is, ligt Fallujah onder vuur van het leger. Maar nu lijkt het Iraakse bewind van plan om door te pakken. Vandaag vielen de troepen IS aan drie kanten aan en er wordt onophoudelijk geschoten.

Tegelijk wordt steun uit de lucht een hachelijke zaak, omdat militairen die nu in het strijdgebied zijn bij bombardementen getroffen kunnen worden.

Correspondent Sander van Hoorn voorziet een langdurige strijd en rekent op hevig verzet van de moslim-extremisten. "Het zijn gevechten van huis tot huis. IS zit hier al twee jaar en heeft zich kunnen ingraven. Van andere steden en dorpen waar ze verdreven zijn, weten we dat IS zich met explosieven in huizen en tunnels heeft verschanst. Ook als het lijkt of ze verslagen zijn, kan iemand met een bomgordel nog toeslaan."

Opvallend is dat de sjiitische milities die met het leger mee zijn gekomen, aan de randen van de stad blijven en niet meevechten. "Dat lijkt vreemd, maar dat is het niet, zegt Van Hoorn. "In een groot deel van Irak worden die net zo gehaat als IS, zoals in Fallujah. Op die manier wordt voorkomen dat bewoners een herovering gaan zien als een nieuwe bezetting en dat alleen de vlag verandert."

In de stad verblijven naar schatting zo'n 50.000 burgers. Mondjesmaat weten bewoners te ontkomen. De Nederlandse Elisabeth Koek werkt bij Fallujah voor een Noorse vluchtelingenorganisatie en ziet vooral 's nachts mensen de stad ontvluchten. "Dan vinden ze het minder gevaarlijk om weg te gaan. Ze lopen vaak op blote voeten en komen zwaar getraumatiseerd in vluchtelingenkampen aan."

Koek krijgt treurige verhalen te horen over de vlucht uit de stad. "Ik sprak een familie die door een riolering de stad is uit gekropen. Lang niet iedereen kan zich uit de voeten maken, zoals ouderen en gezinnen met kleine kinderen. Vanochtend zag ik een zes-jarig jongetje die in tranen uitbarstte toen hij een stuk brood kreeg."

Vooral nu er gevochten wordt is het voor Koek en de andere hulpverleners niet mogelijk om in de stad zelf te komen. "We mogen blij zijn dat er af en toe mensen weten te ontsnappen. "Ze vertellen dat het leven in de stad zich bijna helemaal binnenshuis afspeelt, omdat niemand naar buiten durft."

Er is volgens haar gebrek aan eten, medicijnen en water. "Sommigen drinken water uit een rivier of uit putten waar dode dieren in drijven. Een vrouw die meer dan acht maanden zwanger is heeft nog geen dokter gezien."