Dertien discipelen van keizer Hadrianus dwarsbomen metro in Rome

• 

  Rop Zoutberg

  Correspondent Italië

Het is de grootste historische vondst in jaren. Bij de aanleg van een nieuwe metrolijn is in Rome een complete kazerne van keizer Hadrianus teruggevonden. De vondst stelt Rome voor een eeuwenoud probleem. Moet de geschiedenis van de kazerne worden bewaard, of heeft de nieuwe metro voorrang?

Historici zijn verbijsterd over de enorme vondst, ook door de geringe diepte waarin de metrobouwers op het complex stuitten. De opgraving gebeurt op 9 meter onder de grond, nog geen drie woonlagen.

Het teruggevonden complex omvat 39 kamers over een oppervlakte van 1700 vierkante meter, inclusief mozaïeken en fresco's. De elitesoldaten sliepen in de kazerne, maar er waren ook keukens, wapenkamers en stallen. Die structuur is nu al goed te zien.

Tijdens de opgravingen zijn gebruiksvoorwerpen, Romeinse munten en een graf gevonden met daarin dertien lichamen. Hadrianus regeerde van het 117 tot 138.

Obstakel

"Het is uitzonderlijk dat we deze kazerne hier aantroffen", vertelt Rosella Rea, die de opgraving leidt. "We hebben geen enkele historische bron die over het bestaan vertelt. Het complex kwam na de bouw van de muren om de stad geïsoleerd te liggen. Dat is er wellicht een verklaring voor dat het niet beschreven staat. Het hele complex is in de loop van de eeuwen vergeten."

Volgens Rea is de kazerne na de bouw van de stadsmuur gesloopt en werd de grond geëffend om zo geen doelwit voor belagers van de stad te zijn. Ook mochten wachtposten geen grote obstakels buiten de muren hebben bij het bewaken van het gebied buiten Rome. Al eerder werd bij het graven voor de nieuwe metrolijn C het auditorium van Hadrianus teruggevonden.

Dilemma

De historische resten stellen de stad voor een oud dilemma. Een flink deel van infrastructuur van de oude keizerlijke hoofdstad zit nog altijd onder de grond. Het betekent dat waar je ook gaat graven de geschiedenis onvermijdelijk naar boven komt.

Lang niet altijd is er geld om de vondsten te conserveren. In Via Giuglia in Rome, waar onlangs de eeuwenoude stallen van keizer Augustus werden ontdekt, dreigt nu een parkeergarage lukraak bovenop het complex te worden gezet.

"De geschiedenis is een probleem, maar ook een enorme uitdaging", meent stedenbouwkundige Paolo Berdini. "Rome moet aan de toekomst denken. We zitten hier midden in een economische crisis. Maar stel dat we de uitzonderlijke schoonheid van het verleden inventariseren en tentoonstellen, biedt dat kansen. Het geeft werkgelegenheid en kan nieuwe toeristen trekken. Als we op deze manier naar de toekomst kijken wordt Rome een voorbeeld voor duizenden andere steden."

Metrohalte

De kazerne die nu is teruggevonden bij de aanleg van metrolijn C wordt hoe dan ook behouden. Het metrobedrijf en de gemeente hebben besloten een museum te maken, als onderdeel van de toekomstige metrohalte Amba Aradam.

Reizigers lopen straks langs de resten van het complex van de elitesoldaten. "Alles blijft precies zoals het is", verzekert het hoofd van de opgravingen Rosella Rea.

De nieuwe metrolijn C moet in 2021 voltooid zijn. Als er tenminste niet meer historische vondsten worden gedaan.