Vingerafdrukken in paspoort, safety first of privacy first?

De Raad van State beslist vandaag in een al jaren slepende zaak over het opslaan van biometrische gegevens in het paspoort, zoals vingerafdrukken of een digitale foto. Volgens burgerrechtenvereniging Vrijbit en zeven burgers zijn die opgeslagen gegevens gevoelig voor misbruik door de overheid en kunnen ze gestolen worden. Maar is die vrees terecht?

Het afnemen van vingerafdrukken voor het paspoort is sinds 2009 Europees verplicht. De tegenstanders doen daar niet aan mee, of alleen onder protest. Zoals Miek Wijnberg. Ze kan al jaren het Schengen-gebied niet uit omdat ze weigert haar vingerafdrukken te geven.

Voor de ID-kaart zijn vingerafdrukken niet nodig, maar daarmee is volgens de tegenstanders maar een deel van het probleem opgelost. Wijnberg: "Er wordt nog steeds een digitale gezichtsopname gemaakt. Die wordt ook opgeslagen in de gemeentelijke basisadministratie en in een chip in het paspoort of de ID-kaart. Die is op afstand uitleesbaar en ik hoef niet uit te leggen wat je daar allemaal mee kunt uitvreten."

Ze is bang dat de overheid haar straks overal kan volgen. "Ik hoorde dat in Alkmaar al is besloten een proef te doen met een surveillance-drone in de binnenstad." Ze is ook bang dat terroristen de gegevens van de chip kunnen uitlezen om die te gebruiken voor het maken van valse paspoorten.

Geen gezeur

Die vrees voor diefstal van haar identiteit is onterecht, zegt hoogleraar databeveiliging Eric Verheul, in het NOS Radio 1 Journaal. De digitale vingerafdrukken en foto's worden vrijwel meteen versleuteld. "Er wordt een plaatje van de vinger gemaakt, dat wordt gecontroleerd en dan meteen versleuteld."

Daarna gaat de digitale informatie naar het bedrijf Morpho in Haarlem. "Morpho pakt zo'n bestand heel even uit en zet het op de chip in het paspoort. Daarna wordt het meteen verwijderd. Morpho wil geen gezeur hebben, dus ik zie geen enkele reden waarom ze de gegevens niet snel zouden wissen."

De douane op luchthavens en andere instanties hebben een sleutel van de Nederlandse overheid waarmee ze de digitale vingerafdruk in paspoorten kunnen uitlezen.

Fraude was juist voor de invoering van de digitale foto en vingerafdruk een probleem, zegt Verheul. "Met een foto die een beetje leek, kon je vroeger al een paspoort misbruiken. Juist om dat in te dammen is de digitale vingerafdruk ingevoerd."

Het risico dat criminelen of terroristen toch met de versleutelde gegevens aan de haal gaan, is volgens hem klein. "De chips die voor paspoorten worden gebruikt zijn zelfs beter dan die van de banken. En als je echt bang bent dat je vingerafdrukken verkeerd terechtkomen, moet je de hele dag handschoenen dragen. Want ze kunnen die ook van een theekopje afhalen."