Een KLM-piloot zegt een drone gezien te hebben op vijf kilometer hoogte. Dat gebeurde ten noorden van Zwolle, iets na zeven uur 's ochtends, op Bevrijdingsdag. Volgens de piloot vloog het onbemande vliegtuigje ongeveer 300 tot 450 meter lager dan het vliegtuig, op een halve kilometer afstand.
“Wij hebben niet eerder een melding gehad van een piloot die een drone zag op een dergelijke hoogte”, zegt een woordvoerder van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). In maart dit jaar werd bekend dat een drone op 3,4 kilometer hoogte beelden had gemaakt van Hellevoetsluis.
Direct na de melding is de Luchtvaartpolitie ingeschakeld. Die kon de drone en de bestuurder ervan niet traceren.
Geschrokken
De Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) zegt erg geschrokken te zijn van een drone op deze hoogte. "Vliegtuigen hebben op die hoogte doorgaans een snelheid van 800 tot 900 kilometer per uur. Dan worden de risico’s wel erg groot. Hoe harder je gaat, hoe groter de kans dat de ruit van de cockpit eruitvliegt bij een botsing", zegt Joost van Doesburg van de VNV.
Volgens Van Doesburg geeft dit incident "de bizarre technische mogelijkheden" van drones aan. "Vroeger kon je alleen met heel kostbare drones zo hoog komen. Maar nu kan je voor nog geen 1000 euro al een drone kopen die dit kan."
Vanavond vindt er een plenair debat plaats over drones in de Tweede Kamer.
Zorgelijk
Luchtverkeersleiding Nederland vindt het zorgelijk dat piloten in april en mei dit jaar meerdere keren drones hebben gemeld op locaties waar deze vanwege de veiligheid niet zijn toegestaan, zoals bij Schiphol. "Luchtverkeersleiders kunnen drones niet zien op de radar en drones zijn vrijwel niet waar te nemen vanuit de verkeerstoren. Bovendien is er geen tweezijdig radiocontact mogelijk met de drone-bestuurder. Daarom is het risicovol en niet toegestaan om drones in de omgeving van luchthavens te gebruiken", zegt een woordvoerder.
De LVNL is met de overheid in gesprek over maatregelen die het risico van drones voor het luchtverkeer kunnen minimaliseren, zoals regelgeving en handhaving. "Kennis over regels is essentieel voor het veilig gebruiken van drones. Ze zijn bijvoorbeeld verboden in ongeveer een straal van 15 kilometer rondom Schiphol. Alleen professionele drone-operators kunnen onder speciale voorwaarden toestemming krijgen om in dit gebied een drone te gebruiken."
Paniekvoetbal
De kans dat er daadwerkelijk een botsing plaatsvindt tussen een drone en een vliegtuig is erg klein, volgens Wiebe de Jager van droneplatform Dronewatch. "Hier is sprake van paniekvoetbal. Het lijkt wel of iedere piloot een drone ziet. Ik zet daar mijn vraagtekens bij. Laatst zei een piloot dat hij een drone zag op 30 meter afstand tijdens een landing. Dat kun je met die snelheid in de hectiek van een landing bijna niet zien."
Volgens De Jager kunnen nieuwere modellen niet meer automatisch op grote hoogte vliegen. Dat beaamt Dirk de Jong, eigenaar van speciaalzaak Droneland. "Sinds anderhalf tot twee jaar worden veel drones uitgerust met speciale software met ingebouwde begrenzing. Daar kan je dus niet meer zo hoog mee vliegen. Tenzij je de begrenzing na wat sleutelwerk uitschakelt."
Drie of vier jaar oude drones hebben geen enkele begrenzing. "Daarmee kan je zo hoog vliegen als je wilt, mits de reikwijdte van het zendertje groot genoeg is", zegt De Jong.
Brandbrief
Vorige maand eisten luchtvaartorganisaties en de ANWB strengere regels voor drones. Onder meer de KLM, Transavia, de LVNL en de VNV vinden dat drones in toenemende mate een gevaar vormen voor de bemande luchtvaart. De ondertekenaars verwezen naar de recente incidenten met drones op Schiphol en vliegvelden bij Londen en Parijs.
Ze stuurden een brandbrief aan staatssecretaris Dijksma van Infrastructuur. Zij maakte daarna bekend dat hobbyisten die vliegen met drones maximaal 50 meter hoog en maximaal 100 meter bij de bestuurder vandaan mogen vliegen. Ook komt er een overheidscampagne over het veilig vliegen met drones. Aanleiding voor die campagne zijn de incidenten met drones bij Schiphol.