Veel zeldzame planten en dieren op de Veluwe

• Maino Remmers

  Verslaggever

De aaskever, de granietuil, het gentiaanblauwtje en zeker de wrattenbijter: allemaal zeldzame dieren die volop te vinden zijn in Nationaal Park De Hoge Veluwe. De biodiversiteit blijkt er vele malen hoger dan verwacht. Planten- en diersoorten die wereldwijd op de rode lijst staan, doen het juist in het Midden-Nederlandse park goed. De Veluwe kent relatief veel landschapsvormen en die worden ook nog eens intensief beheerd.

Boswachter Henk Ruseler vertelt dat er zelfs soorten worden gevonden waarvan gedacht werd dat die niet meer in ons land voorkwamen. "De sinaasappelspin staat als zeer zeldzaam te boek, maar werd bij een laatste telling op diverse plekken gevonden", zegt hij.

Bij de jaarlijkse telling door vrijwilligers, die daarmee de documentatie van het park op orde houden, werden ook reptielen, vlinders en bijzondere mossen aangetroffen.

29 soorten libellen

Ruseler rijdt met de pick-up door een beek die nog stamt uit de ijstijd. Alleen al rond het stroompje komen 29 verschillende soorten libellen voor. "Wij hebben hier heidegebieden, stuifzand, dennen- en loofbos", zegt de boswachter. "Dat was ook aanvankelijk de opdracht van het echtpaar Kröller-Müller toen het park in 1935 opende. Er moest binnen de hekken een zeer divers landschap ontstaan." Binnen die deelgebieden ontstaan allerlei biotopen.

Dat het beheer een grote rol speelt, blijkt op het Deelense Veld, een groot heidegebied. Nergens horizonvervuiling met windmolens of elektriciteitsmasten. De zeldzame veldleeuwerik vliegt er weer. "Aanvankelijk was De Hoge Veluwe een bosgebied, waar later flink is huisgehouden door het kappen van bomen. Dat verdween in ovens om er houtskool van te maken. Zodoende werd het een kaal stuifzandgebied. Toen het Nationaal Park ontstond, is er weer van alles aangeplant."

"Feitelijk zijn wij continu hier aan het tuinieren", zegt Ruseler. "Als we niet ingrijpen, zou dit heidegebied helemaal dichtgroeien met bomen. Dan zou bijvoorbeeld de lentevuurspin snel verdwijnen. De natuur gaat hier zijn gang wel, maar het beheer is intensief. Het is allemaal man-made."

Dit pinksterweekeinde was het druk op het park. Vorig jaar werden meer dan 550.000 bezoekers geteld. Die vormen vooralsnog geen bedreiging voor de biodiversiteit.

Edelherten

Een kwestie van 'zonering', zoals Ruseler het noemt. "We hebben gebieden waar weinig tot geen wandelpaden liggen, zodat bijzondere reptielen en vlinders er ongestoord kunnen leven. Maar we hebben ook edelherten die je tot op tien meter kunt naderen, of die rondlopen in het deel van het park waar juist veel bezoekers fietsen of wandelen."

Even later zien we dan ook twee jonge edelherten vlak langs de weg door het park. Of die ook aanstaande zondag hun opwachting maken, als in het park het Vroege Vogels Concert wordt gehouden, is de vraag. Het strijkensemble zal de klanken mengen met de talrijke vogels die op de vroege ochtend hun eigen muziek maken.