Sportclubs nemen geen risico en willen louter 'nette' vrijwilligers

Fors meer clubs vragen aan vrijwilligers een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), dat is een bewijs dat ze in het verleden niet de fout in zijn gegaan. Veel verenigingen verplichten de VOG. Het aantal aanvragen daarvoor is sinds september vorig jaar explosief gestegen.

Inmiddels zijn er meer dan 53.000 van die verklaringen verstrekt. Clubs hopen daarmee incidenten met seksuele intimidatie te voorkomen. Ze komen in actie na eerdere bekende gevallen zoals 'hockeygluurder' Luigi C., die meisjes in kleedkamers van hockeyclubs stiekem filmde.

Organisaties die van vrijwilligers gebruikmaken, kunnen met een speciale regeling een gratis verklaring online aanvragen. Het aantal VOG's, speciaal voor vrijwilligers bij sportclubs, is sinds september 2015 in een half jaar meer dan verdubbeld van 25.372 naar 53.795 aanvragen.

Hockeyclub 't Spandersbosch in Hilversum verplicht voor komend seizoen de verklaring van goed gedrag. "Voor augustus moet het geregeld zijn. Anders is er geen plek meer voor die vrijwilliger bij de club", zegt bestuurslid René Rodenburg. Het gaat om 180 tot 190 mensen bij de club.

Vertrouwenspersoon

Maar het bestuur zit wel met een dilemma, zegt Rodenburg. "Hoever ga je? Vraag je ook ouders die met de kinderen naar de wedstrijd rijden om zo'n verklaring?"

Bij de hockeyclub in Hilversum blijft het niet bij het papiertje. Ze hebben al enkele jaren een vertrouwenspersoon en willen een geheel veilig sportklimaat waarbij de leden fatsoenlijk met elkaar omgaan. De club had zelf nooit te maken met incidenten en wil dat ook vooral zo houden.

Sportkoepel NOC*NSF bevestigt de enorme toename en ziet dat steeds meer clubs de verklaring verplichten. Volgens Erik Lenselink, manager sportontwikkeling, is het sentiment veranderd. "Vroeger zeiden clubs: 'we kennen elkaar toch, het is niet nodig'. Nu zeggen ze: 'laten we het toch doen, dan weten we dat goed zit'."

De VOG wordt door het ministerie van Veiligheid en Justitie afgegeven. Slechts in 0,17 procent van de gevallen krijgt een aanvrager hem niet. "Dat is een heel beperkt aantal mensen, veel lager dan bij gewoon werk waarvoor een VOG nodig is", zegt Lenselink. Waarschijnlijk omdat vrijwilligers die denken dat ze iets op hun kerfstok hebben zich niet zo snel aanmelden. "Voor een betaalde baan ga je eerder proberen of je misschien toch een VOG kunt krijgen."

'Niet zaligmakend'

De sportkoepel is voorstander van verplichting van de VOG door clubs. "Maar dat papier is niet zaligmakend", zegt Lenselink. "Iemand die nooit iets gedaan heeft, maar dat in de toekomst wel gaat doen krijgt gewoon een VOG. Je kunt er dus nooit honderd procent alles mee uitsluiten."

Er moet volgens hem veel meer geregeld worden in een club. Zo ziet hij ook een enorme toename van het aantal vertrouwenspersonen bij verenigingen en hebben veel clubs ook gedragsregels ingesteld.