Vreugde op Bevrijdingsdag, terug naar de plekken van toen
Na vijf lange oorlogsjaren was Nederland op 5 mei 1945 eindelijk bevrijd. Mensen gingen de straat op om feest te vieren; de geallieerden werden in die meidagen overal door mensenmenigten onthaald en toegejuicht.
Mannen, vrouwen en kinderen klommen op tanks of dansten op straat. Bekijk hieronder acht plekken in Nederlandse steden waar 71 jaar geleden uitbundig de vrijheid werd gevierd. Plekken die nu vaak nog lijken op hoe het toen was, maar soms ook bijna onherkenbaar zijn veranderd.
Bron: Hollandse Hoogte / NOS. Beeldbewerking: NOS
Vrolijke, dansende mensen aan de Amstel. Maar op wat voor muziek werd er gedanst? De jazz die in documentaires over de Bevrijding te horen is, is pas later onder de beelden gezet. De werkelijke muziek van de Bevrijding was veelzijdiger. Van de foxtrot tot de swing tot haastig geschreven bevrijdingsliederen.
Bron: Legermuseum/ NOS. Beeldbewerking: NOS
Via een oproep op de NOS-Facebookpagina konden we de locatie van deze foto achterhalen, die vermoedelijk vanuit een rijdend voertuig is gemaakt. Via Arnhem, Amsterdam en Rotterdam, kwamen we dankzij oplettende volgers uit in de Witte de Withstraat in Den Haag. In die stad werd pas op 8 mei 1945 massaal feest gevierd. In de weken daarna werd er op kleinere schaal door gefeest, meestal in de vorm van straatfeesten en optochten.
Bron: Hollandse Hoogte / NOS. Beeldbewerking: NOS
De eerste Canadezen kwamen pas drie dagen na de Duitse capitulatie aan in Den Haag. Pas op 6 mei had men daar gedurfd de Nederlandse driekleur te laten wapperen. Tot de komst van de bevrijders bleven Duitse politie en militairen gewapend patrouilleren en maakten op het publiek niet de indruk dat zij zich hadden overgegeven. De feestelijkheden beperkten zich tot het leggen van bloemen voor het Paleis Noordeinde.
Bron: Regionaal Archief Nijmegen / NOS. Beeldbewerking: NOS
Voor de voormalige Nutsschool in Nijmegen (die later is afgebroken) dansten mensen in mei 1945 op straat om de Bevrijding te vieren. Nijmegen speelde een belangrijke rol tijdens operatie Market Garden, in het najaar van 1944. Met deze grootste operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog wilden de geallieerden de Duitsers verslaan. In Nijmegen werd flink gevochten, maar na de Slag bij Arnhem stokte de operatie.
Bron: Het Utrechts Archief / NOS. Beeldbewerking: NOS
Via de illegale radio werd bekend dat Noorwegen, Denemarken en Nederland waren bevrijd. Veel inwoners van Utrecht gingen de straat op, maar werden door Duitse soldaten terug naar binnen gejaagd. Op 7 mei reden eindelijk Canadese en Britse troepen Utrecht binnen. Burgemeester Ter Pelkwijk, die vervangen was door een NSB-burgemeester, keerde terug naar het stadhuis. De Britse en Canadese militairen zorgen voor veel vertier, maar ook voor onrust. Dat kwam vooral doordat ze onweerstaanbaar waren voor de Utrechtse meisjes.
Bron: Hollandse Hoogte / NOS. Beeldbewerking: NOS
Ruim 1200 Nederlandse militairen maakten in mei en juni 1940 de oversteek naar Engeland om mee te vechten aan de kant van de geallieerden. De uiteindelijke naam voor deze militairen, de Koninklijke Nederlandsche Brigade Prinses Irene, volgde op 27 augustus 1941, toen koningin Wilhelmina de brigade het vaandel met daarop de naam van haar kleinkind officieel overhandigde. Op deze foto wordt de Prinses Irene Brigade onthaald in Amsterdam.
Bron: Hollandse Hoogte / NOS. Beeldbewerking: NOS
Nazi's en verzet waren actief in mediastad Hilversum. De leider van de Wehrmacht was er 1942 neergestreken met zijn staf. De stad lag op een strategische plek in Nederland, had een vliegveld en de omroep zat er. Het verzet gebruikte er juist illegale zenders in de stad, verborgen tussen apparatuur in een platenstudio. Vanuit hier werd alle informatie van de spionnen doorgeseind naar Engeland. De plaats van de zender werd in 1944 verraden, maar het verzet kon de zender op tijd weghalen. Tot de Bevrijding stond deze zender in de Noorderkerk aan de Gerardtsweg.
Tijdens de Bevrijding deelden de geallieerden vaak chocolade en sigaretten uit, wat zorgde voor zichtbare blijdschap bij de Nederlanders.
Bron: Hollandse Hoogte / NOS. Beeldbewerking: NOS
Vrolijk en ontspannen liep deze groep op 7 mei 1945 over het Spui in Amsterdam, misschien wel op weg naar de Dam. Nederland was bevrijd, dat moest gevierd worden. Maar in de stad waren op dat moment nog vele gewapende Duitse militairen aanwezig. Op de Dam ontstond 's middags een conflict tussen de Binnenlandse Strijdkrachten en de Duitse militairen. Dat ontaardde in een schietpartij waarbij tientallen doden vielen en meer dan honderd gewonden.
