Waarom Sanders Clinton haast niet kan verslaan
Hij won zeven van de laatste acht voorverkiezingen, haalt meer donaties binnen dan zijn tegenstander Hillary Clinton en weet een heel nieuwe generatie kiezers naar de stembus te krijgen.
En toch gaat Bernie Sanders de nominatie van de Democratische Partij niet winnen. Dat concluderen experts vandaag tijdens de belangrijke voorverkiezing in de staat New York.
Zelf wil de 74-jarige senator van geen opgeven weten. Waarom zou hij? Maandelijks weet hij miljoenen dollars aan donaties binnen te halen, vaak giften van enkele tientjes.
Zo'n 28.000 mensen kwamen zondag naar zijn toespraak in Prospect Park in Brooklyn. "Toen ik hier opgroeide, namen mijn ouders ons hier altijd mee naartoe. Maar toen sprak ik nooit voor 20.000 mensen." Gejuich steeg op uit de menigte.
Wie de statistieken ziet, komt tot een andere conclusie dan de massabijeenkomsten doen vermoeden. Bernie Sanders kan de voorverkiezingen bijna niet winnen.
"Zijn eerste en misschien wel grootste probleem is de manier waarop de Democratische Partij zijn keuze deze zomer bepaalt", zegt politicoloog Heath Brown, docent aan de City University in New York.
Brown doelt op het gecompliceerde verkiezingssysteem van de Democratische Partij. Tijdens deze voorverkiezingen zijn er 4763 kiesmannen (delegates) te verdelen. De kandidaat die 2382 afgevaardigden achter zich weet te krijgen, is de winnaar.
De meeste van die kiesmannen worden toegewezen tijdens de voorverkiezingen in de staten. Op grond daarvan krijgen Clinton en Sanders afgevaardigden toebedeeld. Tot nu toe staat Clinton met 1289 iets voor op Sanders, die er 1045 heeft.
Maar naast deze gedelegeerden zijn er ook 712 zogeheten supergedelegeerden. Zoals de naam al doet vermoeden, zijn zij een soort joker met speciale privileges. Supergedelegeerden komen voort uit de partij-elite en mogen in tegenstelling tot de andere afgevaardigden zélf bepalen aan wie ze hun stem geven.
Supergedelegeerden zien in Sanders een mindere kanshebber dan de veel ervarener Clinton.
"Deze mensen laten zich veel minder door kiezers leiden. Ze neigen vaker naar de kandidaat die de grootste kans maakt om in november de presidentsverkiezing te winnen. Ze zien in Sanders een mindere kanshebber dan de veel ervarener Clinton", zegt Brown.
Van de 500 supergedelegeerden die hun keuze al hebben bepaald, kiest het overgrote deel (469) voor Clinton. Daarmee loopt haar voorsprong ineens op naar bijna 700 kiesmannen.
De Sanders-campagne spreekt uiteraard schande van dit systeem. Het zou oneerlijk zijn en uitnodigen tot corruptie. Buitenstaanders (zoals Sanders, die pas recentelijk tot de Democratische Partij toetrad) die geen vriendjes zijn met de partijbonzen, zouden al bij voorbaat op achterstand staan.
Neem de verkiezingsuitslag in de industriestaat Michigan. Maandenlang stond Sanders daar met soms wel 30 procentpunt achter op Clinton. Maar met een intelligente campagne wist Sanders uiteindelijk op indrukwekkende wijze nipt te winnen.
"In zo'n geval moeten supergedelegeerden de wil van de kiezers respecteren en meegaan in hun voorkeur", meent Sanders-supporter Karen tijdens het evenement in Brooklyn. Je hoort dit geluid vaker. Tot nu toe heeft niet een supergedelegeerde uit Michigan hier gehoor aan gegeven.
Herman Farrell Junior snapt wel waarom. De 84-jarige politicus uit Harlem is een supergedelegeerde. Hij verkreeg die status onder meer door zijn voorzitterschap van de Democratische Partij van de staat New York.
Wij steunen Clinton omdat we weten hoe goed ze is.
Volgens Farrell zijn de supergedelegeerden helemaal niet bedoeld om de wil van de meerderheid te bevestigen. "Wij fungeren juist als onafhankelijke ankers om te voorkomen dat onze partij te veel naar links of naar rechts wordt getrokken. Precies dat zie je nu gebeuren bij de Republikeinen. Die partij wordt overgenomen door iemand, die ze helemaal niet in de hand hebben."
Farrell is dan ook niet te verleiden om over te stappen naar outsider Sanders. "Wij steunen Clinton omdat we weten hoe goed ze is." Niet alleen als partijvoorzitter, maar ook als lid van het Congres in New York, maakte Farrell Clinton jarenlang van dichtbij mee. Van 2001 tot 2009 was zij senator van dezelfde staat.
Verrassing
Natuurlijk neemt dit alles niet weg dat Sanders met zijn volkscampagne en socialistisch-democratische boodschap een indrukwekkende reeks overwinningen weet neer te zetten. Zijn aanklacht tegen het grote geld en de macht van Wall Street resoneert sterk in een land dat de politiek-van-alledag beu is.
Sanders slaagt er ook in om Clinton meer naar links te trekken en dwingt haar zelfs een aantal van zijn populaire standpunten over te nemen. Hij bewijst daarmee een formidabele kandidaat te zijn, die de race aan Democratische zijde vele malen spannender heeft gemaakt dan van tevoren werd gedacht.
