Hoofdkwartier van de Verenigde Naties
NOS Nieuws

Wordt de opvolger van Ban Ki-moon een vrouw uit Oost-Europa?

In kringen van diplomaten wordt gezegd dat volgens het roulatieschema Oost-Europa aan de beurt is. Maar dat heeft de Nieuw-Zeelandse ex-premier Helen Clark er niet van weerhouden: zij stelde zich vannacht kandidaat om Ban Ki-moon op te volgen als secretaris-generaal van de VN.

In totaal zijn er nu acht kandidaten voor deze toppositie in New York. Hoe werkt het selectieproces?

Ban Ki-moon is eind 2006 nog gekozen via een ouderwets en niet-transparant achterkamertjes-systeem. De vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad deden een voordracht aan de Algemene Vergadering. Nu gaat het anders. Het proces wordt transparanter, de kandidaten stellen zich voor op een website en er komen openbare hoorzittingen.

Het idee voor meer openheid komt van de huidige voorzitter van de Algemene Vergadering, de Deen Mogens Lykketoft. Hij vroeg de kandidaten een pitch van 2000 woorden te schrijven. "Dit is een enorme stap vooruit als het om transparantie binnen de VN gaat. Voor het eerst in de geschiedenis is de procedure nu open en helder", zegt een VN-woordvoerder.

Kandidaten

Hoewel het nergens echt vast is gelegd, kan het zomaar zijn dat de volgende secretaris-generaal uit Oost-Europa komt. Die regio leverde nooit eerder de hoogste functionaris van de VN en lijkt nu dus inderdaad aan de beurt te zijn. Politici uit Macedonië, Kroatië, Montenegro, Slovenië, Bulgarije, Moldavië, allemaal uit het oostelijk deel van Europa, doen een gooi.

De andere twee komen uit Portugal en Nieuw-Zeeland. Van de acht kandidaten zijn vier vrouwen. Tot nu toe waren alleen mannen secretaris-generaal van de VN.

  • AFP
    Helen Clark, Nieuw-Zeeland
  • EPA
    Vesna Pusić, Kroatië
  • Reuters
    Natalia Gherman, Moldavië
  • AFP
    Irina Bokova, Bulgarije

Alle kandidaten presenteren zich in het openbaar aan de wereld. Tussen 12 en 14 april zijn er in New York bijeenkomsten waar elke kandidaat een inleiding van 10 minuten houdt. Daarna beantwoordt hij of zij vragen van ambassadeurs, zakenmensen en vertegenwoordigers van ngo's. Elke bijeenkomst duurt twee uur. Later in het jaar zijn er thematische debatten waar de kandidaten aan meedoen.

Dit najaar zal bekend worden wie de opvolger van Ban Ki-moon wordt. Met de namen en nationaliteiten van de nu bekende kandidaten is er een grote kans dat het een vrouw uit Oost-Europa wordt. De aanstelling is doorgaans voor vijf jaar met meestal een verlenging van nog eens vijf jaar.

Meer permanente leden

De voormalig premier van Nieuw-Zeeland Helen Clark wil dus graag de Zuid-Koreaan Ban Ki-moon opvolgen. Clark is momenteel de topvrouw van de UNDP, de ontwikkelingsorganisatie van de VN.

Ze wil de Veiligheidsraad hervormen door meer permanente leden toe te laten. Clark noemt daarbij de namen van Duitsland, Japan, India en Brazilië. Ook twee Afrikaanse landen zouden wat haar betreft in aanmerking moeten komen voor een permanente zetel. Op die manier wordt de Veiligheidsraad een goede afspiegeling van de reële machtsverhoudingen in de wereld, zegt Clark.

De huidige samenstelling van de Veiligheidsraad dateert nog van meteen na de Tweede Wereldoorlog. De landen met een permanente zetel zijn de VS, Rusland (voorheen de Sovjet-Unie), China, Groot-Brittannië en Frankrijk.

Tweede Wereldoorlog

Clark zegt verder dat de VN nieuwe middelen nodig heeft om vredes- en veiligheidsvraagstukken het hoofd te bieden.

Wie de nieuwe topvrouw of topman van de VN wordt later dit jaar duidelijk. Ban vertrekt aan het einde van het jaar.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl