NOS Voetbal

Cruijff vergaart met Oranje wel roem, maar geen prijzen

Haat-liefdeverhouding Cruijff met Oranje

Negentien jaar is Johan Cruijff als hij op 7 september 1966 zijn debuut maakt in het Nederlands elftal. En hij scoort meteen. Mede dankzij die 2-0 eindigt de EK-kwalificatiewedstrijd tegen Hongarije in de Rotterdamse Kuip in 2-2.

Het is overigens niet helemaal voor het eerst dat de jonge Ajacied het Oranje-shirt draagt. Een half jaar eerder speelt hij mee in een oefenwedstrijd tegen Racing Strasbourg. Nederland wint het tussendoortje met 7-0; Cruijff laat een hattrick aantekenen.

Hoewel zijn interlandcarrière nog op gang moet komen, schrijft de Amsterdammer in zijn tweede interland al geschiedenis. Hij wordt op 6 november 1966 tegen Tsjecho-Slowakije de eerste Nederlandse international die van het veld gestuurd wordt. De pijnlijke primeur is een gevolg van de klap in het gezicht van scheidsrechter Rudi Glöckner.

In de ban

Cruijff ontkent in alle toonaarden, maar de KNVB is onvermurwbaar en doet de zondaar voor een jaar in de ban. De voetbalbond bezwijkt echter onder de druk van de media en laat hem na acht maanden toch weer terugkeren in de nationale ploeg. Niet zonder succes: de spits weet tegen de DDR al na twee minuten het net te vinden. Het duel eindigt in 1-1.

Echt veel belangstelling heeft Cruijff overigens niet voor Oranje. En hetzelfde geldt voor zijn ploeggenoten bij Ajax. Hun regelmatige absentie laat zich voelen: hoewel het clubvoetbal internationaal aan de weg timmert met Ajax en Feyenoord is Nederland niet van de partij op het WK in 1970 en EK in 1972.

In de kwalificatie voor het WK van 1974 gaat het ook bijna mis, maar het Nederlands elftal haalt voor het eerst in 36 jaar de eindronde. En dat zal de wereld weten ook. Aan de hand van een Johan Cruijff in topvorm dendert Oranje door het toernooi. De ploeg van bondscoach Rinus Michels legt in West-Duitsland een noviteit op de mat die onder de noemer 'totaalvoetbal' de historie in zal gaan.

In de tweede ronde volstaat een gelijkspel in de laatste groepswedstrijd tegen titelverdediger Brazilië om de finale te bereiken. Het enerverende duel ontaardt in een onvervalste schoppartij, maar Nederland trekt dankzij doelpunten van Johan Neeskens en Cruijff met 2-0 aan het langste eind.

Zwembad

De wereldtitel lonkt, ook al is het gastland de opponent in de eindstrijd. Totdat het Duitse boulevard Bild een verhaal publiceert over een feest in het hotel waar de Nederlandse selectie logeert. Na de zege op de DDR zouden de internationals zich hebben uitgeleefd in het zwembad in het gezelschap van naakte vrouwen. Cruijffs vrouw Danny hangt meteen aan de lijn...

Het voorval lijkt zijn uitwerking niet te hebben gemist. Uitgerekend in de WK-finale komt de Oranje-aanvoerder niet toe aan het sprankelende spel van eerder in het toernooi. Alleen in de eerste minuut doet Cruijff van zich spreken. Een demarrage eindigt met een val in het Duitse strafschopgebied. Penalty. Neeskens schiet raak.

Een iconisch moment in de WK-finale van 1974: Johan Cruijff wordt gevloerd door Uli Hoeness en Nederland mag een strafschop nemen

Maar nog voor de pauze neemt West-Duitsland de leiding over. En bij die 2-1 zal het blijven. Oranje loopt de wereldbeker mis. Dat Johan Cruijff, die al voor het WK had laten weten bij het volgende toernooi in Argentinië zeker te ontbreken, wordt verkozen tot beste speler van het WK is zelfs geen schrale troost.

Twee strepen

Twee jaar later hoopt Nederland zich te revancheren op het EK in Joegoslavië, waar vier ploegen om de hoofdprijs strijden. Maar ook die eindronde loopt uit op een deceptie. De halve finale tegen Tsjecho-Slowakije gaat met 3-1 verloren. Oranje sluit het duel met negen man af en Cruijff krijgt een gele kaart die hem door een eerdere prent in de kwalificatie de troostfinale kost.

Op 26 oktober 1977 werkt de 30-jarige Cruijff tegen België zijn laatste interland af. Na 48 interlands, waarvan 34 als aanvoerder, en 33 doelpunten houdt hij het voor gezien bij Oranje.

Even lijkt er in 1981 een rentree aan te komen. Het feest gaat echter niet door, omdat de door Adidas gesponsorde KNVB het niet ziet zitten dat de bij Puma onder contract staande Cruijff met twee strepen op zijn shirt voetbalt. De andere internationals spelen immers ook gewoon met de drie Adidas-strepen. Opvallend: ten tijde van het WK in 1974 was Cruijffs eis geen enkel probleem...

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl