'Kunst van buitenbeentjes is soms adembenemend'

"Je hebt prettige dagen en dan komen er felle kleuren op het doek', zegt Wijnand de Vries. "Maar als het een dag minder gaat, wordt de schilderijen donkerder."

Sinds vandaag hangen schilderijen van De Vries in de Hermitage in Amsterdam. Hier opende koningin Máxima vandaag het Outsider Art Museum met kunst van 'buitenbeentjes'. De makers hebben een verstandelijke beperking, zitten in de verslavingszorg of verblijven in een psychiatrische instelling.

De Vries schildert met bezieling, zegt hij. "Ik teken geen plaatjes na, want dat kan ik niet. Wat ik schilder, komt uit mijn hart."

Een andere kunstenaar met schilderijen in het Outsider Art Museum, is Sietse Keur. Hij is begaan met de "uitroeiing van de natuur" en dat laat hij op zijn doeken zien, onder andere door een triest kijkende papegaai. "Dat er geen bossen meer zijn, heeft grote impact op me. Het is woede uit mijn lichaam."

Het is geen toeval dat deze mensen kunst maken, want bijna elke zorginstelling doet aan creatieve therapie. De resultaten zijn niet altijd alleen belangrijk voor de maker zelf, zegt Bert Schoonhoven van zorginstelling Cordaan. "Soms is het adembenemend. Zonder academische achtergrond maken deze mensen kunst, wars van alle conventies. Enkel en alleen vanuit bezieling."

De verschillen tussen gewone kunstenaars en 'outsider' kunstenaars zijn klein, zegt directeur Cathelijne Broers van de Hermitage. "Soms worden artiesten ontdekt in de outsider art en maken ze de overstap naar de 'gewone' collecties van musea."

Galerie

Het is geen toeval dat juist de Hermitage het eerste outsider art museum van Nederland opent. Eeuwenlang was de Amstelhof, het gebouw waar het museum in zit, namelijk een verzorgingstehuis. De Hermitage zorgt nu op haar manier voor kunstenaars.

Naast het museum is een galerie en artotheek ingericht waar bezoekers werken kunnen kopen en lenen. "Het zijn echte kunstenaars", zegt Broers.