Steeds minder eenden in Nederland en niemand weet hoe dat komt

Er vindt een onverklaarbare daling plaats van het aantal wilde eenden in Nederland. In de afgelopen 25 jaar daalde het aantal broedpaartjes met 30 procent. En in de afgelopen tien jaar ging die daling nog veel sneller, met gemiddeld bijna 3 procent per jaar. En nog opvallender: die daling vindt vrijwel alleen plaats in Nederland en niet in andere Europese landen.

Om uit te vinden wat er precies met de wilde eend aan de hand is, zijn Sovon (Vogelonderzoek Nederland), het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO) en de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging een onderzoek begonnen, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.

Eieren en kuikens tellen

De wilde eend is de eendensoort die we het meeste zien in vijvers. Volgens de laatste tellingen, uitgevoerd in de periode 1998-2000, waren er zo'n 350.000 tot 500.000 broedpaartjes in Nederland. En dat zijn er inmiddels behoorlijk wat minder. "We zijn nu zaken op een rij aan het zetten", zegt Albert de Jong van Sovon. "Hoeveel eieren komen er uit, hoeveel kuikens worden groot. Maar ook hoeveel eenden overleven hun eerste levensjaar. En hoeveel wilde eenden worden er geschoten door jagers."

Ook wordt onderzocht of factoren als botulisme en giftige blauwalg een oorzaak kunnen zijn voor de achteruitgang van het aantal wilde eenden.

"Bij mijn weten is het niet eerder gebeurd dat we alles wat we weten en kennen over wilde eenden bij elkaar hebben gelegd om uit te zoeken wat er met de wilde eend aan de hand kan zijn", zegt Henk van der Jeugd van het Vogeltrekstation, onderdeel van het NIOO. Het Vogeltrekstation is al tientallen jaren verantwoordelijk voor het ringen van wilde eenden. Die gegevens worden meegenomen in het onderzoek.

Mildere winters

Staatsbosbeheer herkent het beeld dat het aantal wilde eenden afneemt. Woordvoerder Imke Boerma: "Het is net als de mus of de merel, die eerst veel meer voorkwamen en nu minder. Misschien is dat een gevolg van allerlei veranderingen in de natuur, maar het is heel belangrijk dat je goed onderzoek doet naar de oorzaken ervan."

Als mogelijke oorzaak noemt Boerma veranderde migratieplannen. "Omdat we steeds mildere winters hebben, is het voor de eenden misschien minder belangrijk om ver te trekken en blijven ze dichter bij huis. Maar we hebben ook gezien dat eendensoorten die onder meer insecten eten, het minder goed doen dan eendensoorten die vooral grassen eten."

De resultaten van het onderzoek naar de afname van het aantal wilde eenden worden in de loop van het voorjaar verwacht.