Zondagsdienst tussen de bloedspatten

Op de deur van de Heiligen Kerk in Alexandrië kleven nog stukjes menselijk vlees. Overblijfselen van de aanslag van afgelopen Nieuwjaarsnacht. Schoonmakers die de resten willen verwijderen, worden weggejaagd door jonge koptische christenen. "Laat het zitten, dit is martelarenbloed", roept één van hen.

Iets meer dan een dag na de aanslag, waarbij 21 gelovigen om het leven kwamen en tientallen gewond raakten, herdachten de kopten de aanslag, in dezelfde Heiligen Kerk van Alexandrië. Een zondagsdienst vol verdriet, maar ook woede.

Kopten

De Kopten zijn een minderheid in het overwegend islamitische Egypte: van de tachtig miljoen Egyptenaren is ongeveer tien procent christelijk, de meesten aanhangers van de Koptische Orthodoxe Kerk. Dat is één van de oudste kerken van het christendom, met een eigen 'paus' aan het hoofd, de aartsconservatieve Shenouda de Derde. De laatste jaren zijn er steeds meer spanningen tussen moslims en kopten.

Die toegenomen spanningen zijn onder meer het gevolg van overheidsbeleid. President Hosni Mubarak vreest de groeiende invloed van de fundamentalistische islam, de grootste oppositiebeweging in Egypte. Om de populariteit van de fundamentalisten in te dammen, stelt Mubarak zich op als voorvechter van de islam. Zo mag iedereen die dat wil een moskee beginnen, maar moeten christenen tal van vergunningen aanvragen om een kerk te kunnen bouwen.

Een andere omstreden maatregel heeft te maken met de mogelijkheid om te kunnen scheiden. Burgerlijke huwelijken bestaan niet in Egypte, trouwen en scheiden kan alleen in een kerk of moskee. Scheiden kan bij de moslims wel, maar binnen de Koptische Kerk niet. Tot voor kort was het gebruikelijk dat een kopt die toch wilde scheiden, zich liet bekeren tot een ander christelijk geloof waar scheiden wel is toegestaan. Dat mag niet meer: kopten die toch willen scheiden kunnen dat alleen nog voor elkaar krijgen door moslim te worden.

Dreigementen

Het verhaal van de 25-jarige Camilla Shehata, vrouw van een koptische priester, illustreert deze spanningen. Ze zou vrijwillig moslim zijn geworden om te kunnen scheiden van haar man. Kopten brachten haar daarop naar een klooster, waar ze tot op de dag van vandaag tegen haar zin wordt vastgehouden. Net als een andere vrouw van een koptische priester, die al sinds 2004 om dezelfde reden in een klooster zou zitten.

Het verhaal van Camilla Shehata inspireerde al-Qaida in Irak tot dreigementen aan het adres van de kopten in Egypte. De terreurbeweging dreigde met aanslagen, als de twee vrouwen niet snel zouden worden vrijlaten.

Buitenlanders

Ook al is het onduidelijk of al-Qaida daadwerkelijk achter de aanslag van Nieuwjaarsnacht zat, president Mubarak suggereert alvast dat "buitenlanders" verantwoordelijk zijn voor de bloedigste aanslag op christenen in Egypte in jaren.

Buitenlanders, geen Egyptenaren: het zou de president goed uitkomen. Want zolang de terroristen van buiten komen, kan Mubarak blijven ontkennen dat er sprake is van oplopende spanningen tussen bevolkingsgroepen. En hoeft er niets te veranderen.