Indrukwekkende foto Februaristaking opgedoken
Driekwart eeuw na de Februaristaking is er een foto opgedoken van het protest tegen de Duitse bezetters. De foto kwam naar buiten via een Fries archief dat de foto op zijn Facebookpagina plaatste.
De foto werd gemaakt door de 22-jarige Keimpe Sikkema uit Zwaagwesteinde, die werkte voor het onder nazi-controle gebrachte socialistische dagblad Het Volk. Er is een groep mensen te zien die zich tijdens de staking heeft verzameld in Amsterdam.
Volgens René Kok, beeldonderzoeker van het NIOD, is dit mogelijk de eerste foto van de Februaristaking. "Deze foto staat in een dagboek van Sikkema. Hij beschrijft daarin de situatie op het Raamplein, waar stakers zich verzameld hebben. We zullen de foto verder moeten onderzoeken, maar het lijkt erop dat dit de eerste echte stakingsfoto is die we kennen."
Tot nu toe was er één foto bekend van vermoedelijk een groepje stakende trambestuurders en conducteurs in de Sarphatistraat. Maar volgens Kok is het niet 100 procent zeker dat die foto tijdens de Februaristaking is genomen. "Om dat met zekerheid te kunnen zeggen heb je meer achtergrondinformatie nodig bij zo'n foto." De foto op de Raamstraat geeft in dit geval meer context, omdat hij uit een dagboek komt waarin de maker de foto beschrijft.
Dat er tot nu toe zo weinig beelden bekend zijn van de Februaristaking is moeilijk te verklaren, zegt Kok. "Nederland was in die periode goed een half jaar bezet door de Duitsers. Die lieten zich tot dat moment nog van hun 'vriendelijke' kant zien. Er was nog ruimschoots fotomateriaal beschikbaar en er werd in die tijd veel gefotografeerd, ook door amateurs. Van voor en na de Februaristaking hebben we volop beeld."
In de zoektocht naar beeldmateriaal van de Februaristaking deed de NOS onlangs een oproep. Er zijn namelijk veel verhalen over de staking bekend, maar vrijwel geen beelden. Het protest legde in 1941 een groot deel van Amsterdam, Hilversum, Zaanstreek, Kennemerland, Weesp en Utrecht plat.
'Bevrijdingsroes'
Kok beschrijft de sfeer op de eerste dag van de staking als ‘een soort bevrijdingsroes’. "Er waren in Amsterdam duizenden mensen op straat, op de Noordermarkt, de Westerstraat, het Spui. De Duitsers waren op dat moment nog volledig overrompeld door de staking. De omstandigheden om te fotograferen waren eigenlijk heel goed."
Kok geeft de hoop niet op dat er ooit meer foto’s van de Februaristaking boven water komen. "We krijgen nog steeds fotoalbums met beeld uit de Tweede Wereldoorlog binnen. Het zou kunnen dat er een keer foto’s van de staking bij zijn. Maar om dat met zekerheid te kunnen zeggen, moet je wel eerst onderzoek doen."
