'Het lachen is de Republikeinen na tweede winst Trump vergaan'
Een jaar geleden werd Donald Trump nog weggezet als een clown. Een kandidaat om wie je zou kunnen lachen, maar die nooit een werkelijke kans zou maken op de Republikeinse nominatie. Dat lachen is de Republikeinse partij inmiddels vergaan. Na zijn tweede plaats in Iowa en zijn klinkende overwinning in New Hampshire kan Trump nu ook South Carolina op zijn naam schrijven.
Die zege heeft meer dan symbolische waarde. De kandidaat die in het verleden zowel New Hampshire als South Carolina heeft gewonnen, heeft tot nu toe altijd de Republikeinse nominatie in de wacht gesleept. Vooral South Carolina wordt gezien als een sterke aanwijzing voor de uiteindelijke winnaar.
Maar het echte goede nieuws voor Trump zit verborgen in de statistieken van South Carolina. De chronologie van de voorverkiezingen leek vooral in het voordeel van senator Ted Cruz. Op 1 maart is het 'Super Tuesday', de dag waarop twaalf staten naar de stembus gaan. Daaronder zijn veel conservatieve zuidelijke staten, zoals Texas, de thuisstaat van Cruz.
Die zuidelijke staten leken vooral gunstig voor Cruz en Trump, omdat er veel evangelische christenen wonen (typische Cruz-stemmers) en ook de arme, blanke arbeidersklasse (Trump-territorium) er sterk is vertegenwoordigd. Ook South Carolina is een staat waar veel ultraconservatieve evangelische christenen wonen en uit de uitslagen daar blijkt dat Trump ook onder hen vrij populair is.
Dat is een veeg teken voor Cruz, want wil hij kans maken op de nominatie dan moet hij het merendeel van de evangelische christenen voor zich zien te winnen. Trump lijkt nu kiezers weg te trekken bij het Cruz-kamp en zou daardoor op 1 maart een enorme slag kunnen slaan.
Bij de Republikeinse partijtop gaan nu alle alarmbellen af. Een overwinning van Trump is een nachtmerriescenario voor het partijestablishment. Dat denkt dat Trump tegen Clinton (of zelfs Bernie Sanders) geen schijn van kans maakt. Alle hoop van de partijtop is nu gericht op de meer gematigde Marco Rubio, die als tweede eindigde in South Carolina.
Belangrijk is ook de terugtrekking van Jeb Bush, die vorig jaar nog als de grote kanshebber voor de Republikeinse nominatie werd beschouwd. Het is tot nu toe de grootste scalp van Trump. Je mag aannemen dat de Bush-kiezers overlopen naar Marco Rubio. Maar vergeet niet: zelfs met alle stemmen van Bush erbij was Rubio in South Carolina ook nog als tweede geëindigd achter Donald Trump.
Bovendien: Rubio wist het partijestablishment achter zich in South Carolina. Senator Tim Scott had zijn steun gegeven aan de jonge senator uit Florida. Ook kreeg hij een endorsement van Nikki Haley, de populaire gouverneur van South Carolina. Desondanks bleef hij ruim achter Trump steken.
Democraten
Verder waren gisteren de voorverkiezingen van de Democraten in de westelijke staat Nevada, die Hillary Clinton heeft gewonnen. De uitslag is interessant, maar laten we eerst stellen dat we het belang van Nevada ook niet moeten overdrijven. Uiteindelijk brachten ongeveer 80.000 Democraten een stem uit. De opkomst is altijd notoir laag in Nevada.
Wat is dan wel het belang van Nevada? Op de eerste plaats is Nevada in tegenstelling tot de 'roomblanke' staten Iowa en New Hampshire een etnisch diverse staat, met veel latino kiezers. Nevada is in dat opzicht meer representatief voor Amerika dan de eerste twee staten.
'Firewall'
Het argument dat je maanden uit het Clintonkamp hoort, is dat haar rivaal Bernie Sanders het goed zou doen in Iowa en New Hampshire, omdat hij veel stemmen trekt bij blanke, liberale Democraten. Na die eerste twee staten zou de dynamiek veranderen. Het Clintonkamp noemde Nevada niet voor niets de westelijke ‘firewall' waar Clinton haar grote slag zou slaan vanwege haar populariteit bij latino’s.
Alles wees erop dat die verwachting zou uitkomen. In de peilingen had Clinton maandenlang een enorme voorsprong van meer dan 20 procentpunten op haar rivaal Sanders. Maar in de afgelopen weken begon dat te kantelen. Al heeft Clinton de voorverkiezingen in Nevada gewonnen, Sanders kreeg verrassend meer latino kiezers (53 procent) achter zich dan Clinton (45 procent). De ‘firewall' bleek uiteindelijk niet zo stevig.
Dat ondergraaft een cruciaal argument van de Clintonites. Zij stellen dat Sanders geen schijn van kans heeft op het presidentschap, omdat zijn kiezersgroep vrij nauw is: jong, erg blank en ultraliberaal. Tegenwoordig kun je geen verkiezingen meer winnen zonder de latino-stem, is hun argument. Sanders heeft nu bewezen dat hij wel degelijk stemmen trekt in die cruciale kiezersgroep.
Toch is er niets verloren voor Clinton. De zuidelijke staten zijn in aantocht, waar veel zwarte Democratische kiezers wonen. Clinton geniet nog altijd grote steun onder de Afrikaans-Amerikaanse gemeenschap.
Bovendien heeft ze van meet af aan al een grote voorsprong gehad, omdat de meeste supergedelegeerden bij de Democraten voor Clinton kiezen. Dit zijn partijprominenten die op basis van hun status of rol in de partij naar de partijconventie worden afgevaardigd.
