Kwart zorgverleners meldt falen collega niet
Een op de vier zorgverleners trekt niet aan de bel als ze een collega structureel onverantwoorde zorg zien geven. Dat concluderen onderzoekers van het Radboudumc in Nijmegen. Zij ondervroegen duizend zorgverleners, onder wie artsen, tandartsen, fysiotherapeuten, verpleegkundigen, verloskundigen en gezondheidspsychologen.
In de meeste gevallen weken de zorgverleners af van professionele richtlijnen. Naar specifieke voorbeelden is niet gevraagd. Wel was in bepaalde gevallen de patiëntveiligheid in gevaar, zegt onderzoeker Tijn Kool in het NOS Radio 1 Journaal, zonder details te kunnen noemen.
De reden dat collega's niet aan de bel trekken, is vaak omdat ze een gebrek aan bewijs zien, denken dat het geen zin heeft of veronderstellen dat er al actie is ondernomen.
De conclusie dat een op de vier zorgverleners niet aan de bel trekt als sprake is van disfunctioneren heeft betrekking op 2015. Twee jaar daarvoor was de situatie nog slechter: toen hield 31 procent van de zorgverleners zich stil.
Nou niet heel erg. Zeker niet naar de artsen. Als ik dan voor mezelf spreek, dan durfde ik dat eigenlijk niet. Dan was het gewoon een tree te hoog.
De onderzoekers deden ook vijf case-studies, bij zorginstellingen waar gevallen zich voordeden waarbij de zorgverlening ernstig tekortschoot. In de meeste gevallen verklaarden betrokkenen dat ze fouten niet meldden omdat ze geen open cultuur ervoeren in hun instelling.
De Nijmeegse onderzoekers spraken ook met zorgverleners die door de medische tuchtrechter op de vingers zijn getikt. Veel betrokkenen waren niet te spreken over de manier waarop het tuchtproces verliep.
Niet gehoord, niet begrepen. Ik vond het college een zeer bevooroordeelde indruk maken en, ja, ik had geen spat vertrouwen in de uitslag.
Zorgverleners uitten kritiek op de werkwijze en de expertise van het tuchtcollege. Vooral bij de keuze voor experts die tijdens het proces aanwezig waren, werden vraagtekens gezet. Ook de duur van het proces was zeer belastend voor sommige betrokkenen en werd ervaren als aangrijpend. Om te voorkomen dat het nog langer zou duren, gingen sommige zorgverleners ook niet in beroep tegen een besluit.
Ook op persoonlijk vlak ervoeren betrokken zorgverleners een grote impact, onder meer doordat zaken op internet verschenen.
Je moet je voorstellen dat je dochter naar je toekomt en zegt: Pap, wat heb ik nou over jou gelezen op internet?
De onderzoekers pleiten ervoor om artsen en verpleegkundigen die te maken krijgen met een tuchtproces beter te begeleiden. Daarbij noemen ze als goed voorbeeld Engeland, waar artsen die onderwerp zijn van een onderzoek worden bijgestaan en emotioneel ondersteund.
"Een tuchtrechtelijke maatregel dient als middel om de kwaliteit van de gezondheidszorg te verbeteren en heeft niet als doel te straffen", citeren de onderzoekers de website van het Tuchtcollege.