Wie zitten achter het verzet tegen asielzoekercentra in Nederland?
In het hele land worden er protestbijeenkomsten georganiseerd tegen de komst van asielzoekerscentra en het Nederlandse asielbeleid. Vaak ligt het initiatief bij lokale groepen zonder betrokkenheid van buitenaf. Maar sommige demonstraties trekken mensen aan uit het hele land.
Wie zijn de mensen achter het asielverzet in Nederland?
Demonstranten Tegen Gemeente (DTG)
"Wij zijn bezorgde burgers, geen leeghoofden", zegt Benno Wilmink van actiegroep DTG. Zijn groep is opgericht in Enschede, uit protest tegen de komst van een azc voor 600 vluchtelingen. DTG organiseerde onder andere de demonstratie vanmiddag in Enschede.
Volgens Wilmink telt de groep zo'n 1600 sympathisanten, die inmiddels verder kijken dan de gemeentegrenzen van Enschede. DTG-leden verschijnen ook op protestbijeenkomsten elders in Nederland, zoals Cuijk en Amsterdam. Volgende week willen ze gaan demonsteren in Ede.
De groep voert actie tegen het Nederlandse asielbeleid in het algemeen. Wilmink: "Wij vinden dat Nederland wordt verkocht door het COA. Onze normen, waarden en gebruiken staan zwaar op de tocht".
In die laatste opmerking schuilt een dieper liggende onvrede. "Er wordt getrokken aan het sinterklaasfeest, kijk wat er gebeurt met onze ouderen, hoeveel mensen en kinderen onder de armoedegrens leven. Het is hoog tijd dat de politiek wakker wordt geschud, dat stelletje Pinokkio's."
Leden van DTG verschijnen ook op demonstraties van Pegida. Toch ziet Wilmink een duidelijk verschil. "Pegida is anti-islam. Wij niet. Wij hebben ook moslims in onze vriendenkring, mensen die gewoon netjes zijn geïntegreerd. We hebben verschillende ideologieën, maar steunen elkaar in de strijd tegen het absurde asielbeleid." Met extreem-rechts wil DTG niets te maken hebben. "De NVU is niet welkom op onze demonstraties."
Pegida Nederland
Anti-islam beweging Pegida is komen overwaaien uit Duitsland. Edwin Wagensveld was betrokken bij Pegida Duitsland en heeft afgelopen zomer de beweging naar Nederland gehaald. Inmiddels zijn er acht vrijwilligers die de afgelopen maanden demonstraties organiseerden in Utrecht, Rotterdam, Apeldoorn en Amsterdam.
Wagensveld schat dat er ongeveer zevenhonderd verschillende mensen op de demonstraties zijn geweest. "Bij steeds meer Nederlanders worden de ogen geopend", aldus de voorman.
Deze week besloot Pegida meer te gaan samenwerken met DTG. Op die manier hoop Wagensveld een vuist te kunnen maken richting de overheid. Hij had Pegida-sympathisanten opgeroepen om mee te demonstreren tijdens de protestbijeenkomst van vanmiddag in Enschede.
Toch ziet hij ook verschillen met DTG: "De naam zegt het al. Zij demonstreren tegen gemeenten. Dat is ons een beetje te klein. Wij demonstreren tegen het asielbeleid in Nederland." Ook richt Pegida zijn pijlen op de islam. DTG heeft volgens Wagensveld minder affiniteit met dat thema.
AZC-Alert
De bekendste anti-asielbeweging is AZC-Alert. De organisatie begon in 2014 met een lokale afdeling in Eindhoven en groeide vorig jaar uit tot een platform met naar eigen zeggen veertig lokale afdelingen. AZC-Alert is opgericht door Anita Hendriks, fractiemedewerker van de PVV in Noord-Brabant.
Het landelijk platform bestaat uit een klein groepje vrijwilligers die lokale afdelingen helpen met het organiseren van verzet. "We helpen mensen met het schrijven van inspreekteksten voor raadsvergaderingen, we drukken flyers en geven tips voor het gebruik van social media", aldus de oprichtster.
Hendriks ziet grote verschillen tussen AZC-Alert en andere clubs "die voor eigen politiek gewin bijeenkomst na bijeenkomst afstruinen". "Pegida verzet zich tegen de islamisering. En wij willen vooral mensen een stem geven die een azc in de achtertuin krijgen."
Van samenwerking met andere organisaties is geen sprake. "Ik heb nog nooit iemand van Pegida of de NVU gesproken", aldus Hendriks. Ook is er volgens haar geen link met haar werkgever, de PVV. "Ik ben nog nooit door de PVV in Den Haag geïnstrueerd."
Omdat het vooral burgers lokaal wil ondersteunen organiseert het landelijke platform zelf geen demonstraties. In Steenbergen, Heesch, Oirschot en Venray waren lokale afdelingen betrokken bij het organiseren van protestbijeenkomsten. Maar het landelijke platform staat hier buiten, benadrukt Hendriks. "Ik ga niet met een spandoekje in Friesland staan."
Extreemrechts
De rol van extreemrechtse organisaties lijkt klein. Wel verschijnen leden van de NVU op bijeenkomsten tegen asielzoekerscentra. "Onze leden gaan uit zichzelf naar inspraakavonden", zegt Constant Kusters van de Nederlandse Volks-Unie. "Al staan ze daar niet met een NVU-vlag te zwaaien." Voormalige NVU-lid Johnboy Willemse organiseerde demonstraties in Oss en in Cuijk. Bij die laatste demonstratie was ook een delegatie van DTG aanwezig.
Kusters ziet alle anti-asielgroepen zoals DTG als "parapluutjes" van de NVU. DTG is het daar niet mee eens. Volgens voorman Wilmink probeert de NVU een graantje mee te pikken van hun populariteit.
Naast de NVU zijn nog een aantal kleine extreemrechtse groeperingen actief, zoals het net opgerichte Dutch Self Defense Army (DSDA). Deze groep schrijft op Facebook zich te willen verdedigen tegen immigranten, bijvoorbeeld met een burgerwacht.
Hoe groot hun rol is, is onduidelijk. Dat leden in uniform zouden moeten gaan lopen, zoals eerder werd beweerd, wordt door de initiatiefnemer ontkend.