'Biljet van 500 euro moet afgeschaft worden'

De Europese Centrale Bank moet bekijken of het biljet van 500 euro kan worden afgeschaft. Dat vinden de Europese ministers van Financiën. Het doel is het bemoeilijken van het geldverkeer onder criminelen en terroristische organisaties.

"Er is het risico dat biljetten van hoge waarde gebruikt worden voor het financieren van terrorisme", zegt Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem. "We gaan de ECB vragen te kijken naar dit vraagstuk van contant geld en het 500-eurobiljet."

300 miljard

Het 500-eurobiljet wordt door gewone consumenten amper gebruikt. In winkels wordt het vaak niet geaccepteerd en het biljet zit ook niet in geldautomaten.

Rob Wainwright, de baas van Europol, denkt dat veel mensen in Europa nog nooit een 500-eurobiljet hebben gezien. "In een onderzoek van Europol en de Europese Centrale Bank vorig jaar werden geen overtuigende redenen gevonden voor het wijdverspreide gebruik van het 500-eurobiljet in de legale economie."

Toch is er voor zo'n 300 miljard euro aan 500-eurobiljetten in omloop. Dat is zo'n 30 procent van al het contante eurogeld.

"Wat we bij Europol zien, is dat criminelen en terroristen een voorkeur hebben voor het 500-eurobiljet", zegt Wainwright. "Een miljoen euro in biljetten van 500 kan gemakkelijk worden vervoerd in een klein koffertje."

Het briefje van 500 is ook aantrekkelijk voor criminelen omdat het een van de waardevolste ter wereld is. "Het hoogste Amerikaanse biljet is 100 dollar en de Canadezen hebben hun 1000-dollarbiljet al afgeschaft om het criminelen moeilijker te maken", zegt onderzoeker Joras Ferwerda van de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde met een onderzoek naar witwassen.

Colombia

Criminelen kunnen hun geld niet zomaar op de bank zetten en moeten het contant bewaren. "Een 'succesvol' crimineel heeft dan al snel een probleem", zegt Ferwerda. "Want waar laat je al dat geld? Biljetten die veel waard zijn, zijn dan aantrekkelijk. Die nemen minder ruimte in."

Bij onderzoek naar drugssmokkel bleek dat criminelen tot in Colombia 500-eurobiljetten gebruiken.

De Europese Centrale Bank beslist uiteindelijk over het intrekken van een biljet. ECB-president Mario Draghi heeft al aangegeven erover na te denken. Hoe dat dan moet gebeuren, is nog onduidelijk. Waarschijnlijk komt er dan een periode waarin 500-eurobiljetten kunnen worden ingewisseld. Dat zal nog een probleem worden voor criminelen, want als het om grote bedragen gaat, zal men ook willen weten waar het geld vandaan komt.

Het briefje van 200 euro is na het biljet van 500 het waardevolste. "Je lost criminaliteit niet op met zo'n stap", vindt onderzoeker Ferwerda. "Maar je maakt het wel net iets vervelender voor criminelen. Met 200-eurobiljetten rondslepen is net wat meer gedoe dan met 500-eurobiljetten. En de pakkans vergroot je daarmee ook."