'Gammel Syrië-akkoord kan zo uit elkaar donderen'

Een diplomatieke doorbraak. Zo wordt het tijdelijke bestand genoemd dat de leden van de International Syria Support Group (ISSG) zijn overeengekomen. "Maar", zegt correspondent Arjen van der Horst in Washington, "er is weinig voor nodig om dit akkoord uit elkaar te laten donderen".

De ISSG bestaat uit zeventien landen en vier internationale organisaties, waaronder de Verenigde Naties. De ministers en vertegenwoordigers van die partijen spraken gisteravond af dat er gefaseerd een eind moet komen aan de strijd in Syrië. Ook moet er snel humanitaire hulp worden gebracht naar Syrische burgers.

Rusland en de Verenigde Staten speelden een belangrijke rol in het tot stand komen van dit akkoord. "Deze stap kan de levens van vele Syriërs veranderen", zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry op een persconferentie kort na middernacht. "De komende dagen zullen we zien of deze woorden op papier worden vertaald naar de praktijk."

Correspondent David-Jan Godfroid in Moskou zegt dat de Russen tevreden zijn met dit bestand. Zij vinden dat het akkoord er ligt dankzij Russische inspanningen. "Het Kremlin zegt dat de geslaagde onderhandelingen het resultaat zijn van de zware bombardementen door Russische gevechtsvliegtuigen in Syrië."

Volgende week moet er al een tijdelijke wapenstilstand ingaan in Syrië. "Het eerste onderdeel van het plan wordt komend weekend al uitgevoerd", zegt Van der Horst. "Russische vliegtuigen gaan dan voedsel droppen in gebieden die zijn afgesloten van de rest van de wereld en die te kampen hebben met grote voedseltekorten."

Volgens Van der Horst zitten er nog veel haken en ogen aan het bestand. "Zo wordt niet gesproken van een staakt-het-vuren, maar van een staking van vijandigheden", zegt hij. "Rusland en de coalitie onder leiding van de VS blijven IS en al-Nusra gewoon bombarderen. Over een permanente wapenstilstand wordt onderhandeld. Er moeten nog veel details worden uitgewerkt."

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zei gisteren dat de Russen terroristische groeperingen in Syrië blijven bombarderen. "Maar wat een terroristische beweging is, daar lopen de mening nogal over uiteen", zegt Midden-Oosten-correspondent Sander van Hoorn. "Er zijn groepen die door de Russen als terroristen worden gezien, maar door het Westen juist weer niet."

"Ook over de toekomstige rol van president Assad zijn de VS en Rusland het absoluut niet eens", zegt Van der Horst. Volgens Godfroid staat het Kremlin vierkant achter Assad. "Voor de Russen is Assad een garantie dat Syrië hun bondgenoot blijft."

Van Hoorn noemt het akkoord ambitieus. "In hoeverre de partijen zullen doorpakken, moet nog blijken. Er zijn de afgelopen jaren al meerdere bestanden geweest in Syrië en die zijn allemaal na korte tijd geschonden."

Rusland, de VS en een aantal andere landen uit de ISSG praten vandaag verder op de internationale veiligheidsconferentie in München. Op die bijeenkomst wordt ook verder gepraat over Syrië.

"Dit akkoord kan de humanitaire situatie in dat land al verbeteren", denkt Van der Horst. Hij zegt dat het bestand een noodgreep is van de Amerikanen. "Zij zagen dat Assad dankzij de Russische steun vorderingen boekte op het strijdtoneel en moesten actie ondernemen. Nu ligt er dit gammele akkoord."