Na lawineongeluk in Tirol: hoe gevaarlijk is het in de Alpen?

In de Oostenrijkse Alpen vielen vandaag vijf doden bij een lawine. Het zijn bepaald niet de eerste lawineslachtoffers van het jaar: vorige maand kwamen bij twee lawines in Frankrijk zeker acht mensen om het leven en vorige week stierf, ook in Oostenrijk, een man in de sneeuw. Hoe gevaarlijk is het op dit moment in de Alpen?

De weerbureaus in Oostenrijk, Zwitserland en Frankrijk zijn daar eensgezind over. Het waarschuwingsniveau staat in de meeste skigebieden op niveau 3, op een schaal van 5. Dat betekent dat er een aanzienlijk gevaar is voor lawines. In een paar skigebieden geldt niveau 2, met gering gevaar.

Niveau 3 is een 'gewoon' waarschuwingsniveau, zegt Rolf Westerhof van het Snow Safety Center. Hij weet veel van lawines en geeft cursussen over de gevaren ervan, vooral aan mensen die buiten de pistes willen skiën. "De niveaus 2 en 3 komen in de winter het vaakst voor. Maar niveau 3 heeft wel veel verschijningsvormen, variërend van 'er is wat lawinegevaar' tot 'je moet extreem goed opletten'."

Voor off-piste skiërs is niveau 3 volgens Westerhof "een kritische situatie", zeker nu. "Er is de laatste dagen veel sneeuw gevallen. Dat leidt altijd tot meer gevaar. Tegelijkertijd zijn de temperaturen gestegen. De combinatie van plotselinge warmte en de recente sneeuwval kan leiden tot een verhoogd lawinegevaar. Dit is een moment waarop gevaren samenkomen."

Hechting

Dat blijkt wel in Tirol, waar alleen al vandaag acht lawines worden gemeld. De skiërs die omkwamen in het Wattentaler Lizum waren niet onderweg op geprepareerde pistes. Ook in Sölden, Obergurgl en het Pitztal werden skiërs bedolven, maar zij zijn allemaal gered.

NOS-weerman Marco Verhoef zegt dat de verscheidende sneeuwlagen door de temperatuurverschillen slechter hechten dan normaal. "Je hebt gewoon goede sneeuw, maar ook natte, zwaardere sneeuw. De sneeuw blijft liggen totdat er een verstoring optreedt, bijvoorbeeld door een skiër."

Heel anders is dat op de officiële pistes. "Daar is niets aan de hand", zegt Westerhof. "Als er toch gevaar is, bijvoorbeeld op een steile helling, wordt die afgesloten. Anders zou ik zeggen: ga lekker de piste op." Iedereen die meer wil, moet zich volgens hem nu goed achter de oren krabben.

Westerhof maakt de vergelijking met andere sporten. "Op de piste is skiën net als voetbal of tennis. Je kunt een blessure oplopen of een lelijke smak maken. Maar daarbuiten is het een sport als diepzeeduiken of parachutespringen, een risicosport. Dan kunnen er hele andere dingen gebeuren."

Extra link is dat het gevaar niet altijd zichtbaar is. Een gemiddelde skiër kan vaak nauwelijks inschatten hoe de sneeuwcondities buiten de piste zijn. "Het is een kwestie van kennis", zegt ook Westerhof, die het kan weten. "Het is altijd onverstandig om buiten de piste te skiën als je daar geen verstand van hebt."