Protest tegen 'intimidatie' bij Europees Octrooibureau
Hugo van der Parre
Researchredacteur
Personeel van het Europees Octrooibureau (EOB) in Rijswijk gaat vandaag de straat op. De medewerkers protesteren tegen het ontslag van twee collega’s en de degradatie van een derde. Onder hen de voorzitter van de vakbond, de Nederlandse Elizabeth Hardon. Bij het Europees Octrooi Bureau kan met één aanvraag octrooi worden aangevraagd in meerdere landen in Europa.
Advocaat Liesbeth Zegveld, die de bond vertegenwoordigt, spreekt van “pure intimidatie”. De Rijswijkse vestiging is met z’n 2700 werknemers de grootste internationale organisatie in Nederland.
De gestraften zijn allen vanuit het hoofdkantoor in München actief voor de vakbond van het Europees Octrooibureau. Zij krijgen volgens de demonstranten de rekening gepresenteerd voor het feit dat zij kritiek durfden te uiten op de “tirannieke” EOB-baas, de Fransman Benoît Battistelli.
Topman Battistelli heeft een geheel andere lezing. Volgens hem moest hij wel hard ingrijpen omdat de drie zich op verschillende manieren niet aan de interne regels hebben gehouden en de eigen organisatie in diskrediet hebben gebracht.
Spanningen binnen het Europees Octrooibureau zijn er al langere tijd, maar inmiddels lijkt de zaak te escaleren. "Hier gelden grondrechten gewoon niet", zegt een van de werknemers, die uit angst voor represailles anoniem wil blijven. "We hebben hier zelfs een soort geheime dienst die werknemers controleert."
De enige toezichthouder op de top is de zogenoemde Beheersraad, die vrijwel geheel bestaat uit de directeuren van de nationale octrooibureaus van de 38 EOB-landen. Maar die maken tot op heden geen echte vuist, zegt vakbond Suepo. Toen Hardon zich in de aanloop naar haar ontslag tot de Beheersraad wendde voor hulp, verwees die haar slechts terug naar Battistelli. Die zette haar uiteindelijk niet alleen buiten de deur, maar kortte haar als extra sanctie ook nog op haar opgebouwde pensioenrechten.
We hebben hier zelfs een soort geheime dienst die de werknemers controleert.
Een vertegenwoordiger van het Franse parlement voor Fransen in het buitenland, Pierre-Yves Le Borgn', noemde de sancties tegen de personeelsleden “een schande en ten diepste onrechtvaardig”. Het Nederlandse Tweede Kamerlid John Kerstens (PvdA) wil dat "het Nederlandse kabinet alles uit de kast haalt om te zorgen voor normale werkverhoudingen". Kerstens: "Het kan niet zo zijn dat normaal geachte rechten van werknemers zodanig worden ingeperkt dat personeel zich bedreigd en geïntimideerd voelt."
De protesttocht van vanmiddag in Den Haag voert van de Franse naar de Duitse ambassade. De boze werknemers hopen de regeringen van beide landen zover te krijgen dat ze ingrijpen en dat de Nederlandse regering hetzelfde doet.
Rutte
Het Nederlandse kabinet heeft zich tot op heden niet duidelijk over de kwestie uitgesproken. Probleem is onder meer, zo beklemtoonde minister Asscher eerder al in antwoord op vragen vanuit de Kamer, dat de leiding van het Europees Octrooibureau juridische immuniteit geniet. Dat betekent onder meer dat de Nederlandse Arbeidsinspectie (I-SZW) geen toegang krijgt tot het kantoor in Rijswijk zolang Battistelli geen toestemming geeft.
Het Europees Octrooibureau bouwt momenteel een nieuw gebouw van 205 miljoen euro in Rijswijk, dicht bij het huidige gebouw. Premier Rutte hielp Battistelli in de zomer van 2014 met het leggen van de eerste steen. Op zijn website stelt de gemeente Rijswijk dat het EOB “een belangrijke bijdrage levert aan de Nederlandse economie door voor tienduizenden mensen in de regio Den Haag werk te bieden”.
Lange geschiedenis
In een reactie zegt een woordvoerder van het EOB dat de organisatie "helaas een lange geschiedenis van sociale onrust kent". Die was er volgens hem al het geval in de jaren 80, dus lang voor het aantreden van de huidige topman.
Hij wijst erop dat Battistelli sinds enige tijd een vergaande reorganisatie doorvoert, die bij een deel van het personeel logischerwijs voor onvrede zorgt. De woordvoerder schat dat 15 tot 20 procent van de werknemers in de vestigingsplaatsen van het Europees Octrooibureau deelneemt aan demonstraties.