'Ik werd heel erg depressief van al die scheuren'
De leefbaarheid in het Groninger aardbevingsgebied is sinds 2012 sterk verslechterd. Bewoners voelen zich onveiliger en het gevoel van onzekerheid is toegenomen. Die conclusie trekken onderzoekers van de TU Delft in hun onderzoek naar de woningmarkt in het aardbevingsgebied.
In totaal voelt bijna een op de drie bewoners in de aardbevingsgemeenten zich onveilig. Veel mensen voelen zich niet meer op hun gemak in hun eigen woning, wat in sommige gevallen leidt tot psychische problemen. In bijna 4000 huishoudens spelen psychische problemen.
"Ik werd helemaal depressief van al die scheuren", vertelt Johan Rienstra. Hij woont in een van de aardbevingsgemeenten. "Toen ik door mijn boerderij liep, besefte ik ineens: mijn huis is totaal niet bestand tegen aardbevingen."
Je beseft ineens: mijn huis is totaal niet bestand tegen aardbevingen.
In 2012 was de tevredenheid met de woonomgeving in het aardbevingsgebied nog vergelijkbaar met de rest van Nederland. In 2015 is die sterk gedaald. De bewoners vinden dat de overheid en de NAM veel te weinig doen om de aardbevingsproblematiek aan te pakken. Veel mensen hebben weinig tot geen vertrouwen meer in de overheid.
Voor een deel van de bewoners geven de problemen aanleiding om te verhuizen. Het aandeel huishoudens dat zeker of misschien binnen twee jaar wil verhuizen ligt in het aardbevingsgebied met 10% en 28% aanzienlijk hoger dan in 2012 (7 en 16%). En ook hoger dan de 7 en 16% van de delen van de provincie Groningen waar aardbevingen geen rol spelen.
Een groot deel van de bewoners geeft aan af te zien van de verhuisplannen als de gasboringen drastisch worden verminderd of als hun woning aardbevingsbestendig wordt gemaakt.
De algemene crisis op de woningmarkt, de bevolkingskrimp en de aardbevingen hebben ertoe geleid dat in het aardbevingsgebied de koopwoningmarkt niet normaal meer functioneert. Vooral de combinatie van krimp en aardbevingen vormt een "giftige cocktail voor de toekomst", zeggen de onderzoekers.
Tegenover iedere verkochte woning staan nog steeds 24 woningen te koop. In heel Nederland gaat het om 11 woningen per verkochte woning.
Als je een compensatie geeft, doe dat dan ook ruimhartig.
Volgens onderzoeker Peter Boelhouwer is het belangrijk dat de bewoners meer zekerheid krijgen over hun toekomst. "Als er goed beleid gevoerd wordt, liggen er echt kansen", zegt Boelhouwer.
Het in stand houden van de waardevermeerderingsregeling en het bieden van meer zekerheid aan bewoners die hun woning willen verkopen, kunnen hiervoor zorgen. Ook de aanpak van de psychosociale problemen van de bewoners moet volgens Boelhouwer meer aandacht krijgen.
"Als je ze een compensatie geeft, doe dat dan ruimhartig", zegt hij. "Het gaat om kleine bedragen. Laat diegene die dit heeft veroorzaakt, de problemen ook oplossen. De mensen hier hebben niet gevraagd om deze ellende."