'Obama barstte van optimisme'

De achtste en laatste State of the Union van president Barack Obama deed correspondent Arjen van der Horst denken aan de optimistische afscheidsrede van Ronald Reagan. De Republikeinse oud-president had het ooit over The shining city upon a hill. Ook de toespraak van Obama vannacht "barstte van optimisme", zegt Van der Horst.

Niet dat de Verenigde Staten geen problemen hebben, maar Obama presenteerde die vooral als uitdagingen. Zoals de strijd tegen terrorisme en IS. "Zijn teneur was: 'het gaat ons lukken, want wij zijn immers Amerika'."

Van der Horst noemt de toespraak van de Democratische president "een visie op de toekomst". In dat verband wees Obama op grote technologische veranderingen die op het land afkomen. Dat leidt tot verlies van werkgelegenheid. Van der Horst: "Maar Obama bleef zeggen dat de VS er klaar voor is. En dat de technologische ontwikkelingen ook kansen bieden."

Ook correspondent Wouter Zwart ziet in de speech een toekomstvisie van Obama op het land. "Hij nam afstand en bracht een breder verhaal." Tegelijk onttrok Obama zich volgens Zwart niet helemaal aan de campagne voor de verkiezing van zijn opvolger, november dit jaar. "Terwijl Obama droomt over het einde van de verdeeldheid in de Amerikaanse politiek, gaf hij de Republikeinen er flink van langs."

Zonder zijn naam te noemen richtte Obama zich tot de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump, zegt Zwart. "Hij vindt dat presidentskandidaten overdrijven met angst en doemscenario's over terreur en immigratie."

Obama's opmerking 'als politici moslims gaan beledigen, is dat verraad aan wie we zijn', is volgens Zwart een verwijzing naar Trump. "Het is verkiezingstijd en daar droeg Obama aan bij."

De reactie van Trump op the State of the Union is volgens Van der Horst typerend voor de Amerikaanse politiek. Trump noemde de toespraak boring en een inhoudsloos verhaal. "Obama mag dan hopen op een einde van de polarisatie, Trump boorde die hoop meteen de grond in."

Af en toe kreeg Obama ook applaus van de Republikeinse Congresleden, zegt Van der Horst. "Vooral toen het om militairen en veteranen ging klapten ze flink mee. Maar het gescandeer kwam van de Democraten."

Kleine vergrijpen

Obama zit nog een jaar in het Witte Huis, in november wordt zijn opvolger gekozen. Hij zal dat laatste jaar geen lame duck willen zijn, zegt Van der Horst. "Vorige week liet hij dat al zien met zijn decreet voor een strengere controles op vuurwapens. Dat hij dat niet heeft kunnen regelen, beschouwt hij als een schandvlek op zijn presidentschap. Ook wil Obama komend jaar het gevangenenkamp Guantanamo Bay sluiten."

Twee andere voornemens zijn het sluiten van een groot handelsverdrag met landen rond de Stille Oceaan en het strafrecht zo hervormen dat Amerikanen niet langer meer voor kleine vergrijpen achter de tralies belanden. "Die laatste twee maken een goede kans", zegt Van der Horst, "omdat de Democraten en Republikeinen het daarover eens zijn."