IJzel gevolg van 'meteorologisch gevecht boven Nederland'
Schaatsend de straat over. Vandaag kan het in het noordoosten van Nederland. De ijslaag is zo dik dat het KNMI een weeralarm liet gelden voor de provincies Friesland, Groningen en Drenthe. Aan het begin van de middag is code rood weer ingetrokken.
Het is een unieke situatie, zegt weerman Marco Verhoef. "Dit hebben we zeker niet elk jaar. Vooral omdat dit weer al anderhalve dag standhoudt en ook de komende 24 tot 36 uur nog zeker geen verandering laat zien. Misschien een kleine beweging van een kilometer of vijftig, maar niet veel meer."
"Grote verschillen zijn er wel vaker, maar dat loopt dan langzaam door. Dat duurt dan een paar uur en dan is het weer voorbij. Nu is het dagen aan een stuk een enorm verschil tussen het noordoosten en het zuidwesten."
Waar komen die grote verschillen vandaan?
"Op dit moment is er een gevecht gaande tussen zacht en koud weer. In het noorden staat een oostenwind met koude lucht vanuit Noord-Duitsland, in het zuiden staat een zuidelijke wind met veel zachtere lucht. Die strijd vindt plaats boven ons land en eigenlijk weet geen van beide te winnen."
"Het is wachten tot het systeem een push krijgt, zodat een van de twee wint. De verwachting is dat dit donderdag gebeurt, waarbij de zachte lucht wint."
Het ijzelt wel vaker, maar dan kun je niet op straat schaatsen. Waarom nu wel?
"Ik heb in mijn meteorologencarrière nog niet meegemaakt dat de situatie zo lang stabiel is. Het blijft nu heel lang op dezelfde plaats ijzelen. Vanaf gisteravond tot vanochtend is er continu sprake geweest van ijzel in het noordoosten van het land. Daarmee bouwt zich een ijslaag op van een paar centimeter en daar kun je dan inderdaad op schaatsen."
Heeft dit met klimaatverandering te maken?
"Nee, ik denk het niet. Dit is gewoon een winterse situatie. Extremen kunnen wel voorkomen, maar dan heb je het eerder over neerslaghoeveelheden en niet zozeer over ijzel."
"De afgelopen jaren heeft het wel vaker geijzeld. Dat duurt dan een uur of twee, drie. Daarna loopt de temperatuur al weer op tot boven nul en lossen de problemen weer vanzelf op. Nu hebben we bijna een half etmaal lang neerslag gehad terwijl het is blijven vriezen."
In 1987 was er sprake van een ijzelramp in het noorden. Hoe gaat deze situatie de geschiedenisboekjes in?
"Misschien is het vergelijkbaar. In 1987 was er sprake van een aantal uur onderkoelde regen. Dat is vloeibare regen onder het vriespunt. Zodra die regen maar iets aanraakt, wordt het ineens een keiharde ijslaag. Dat hebben we nu opnieuw."
"In '87 was er overigens veel schade. Hoe dat nu is moet nog blijken, maar het zou me niets verbazen als dat nu ook zo is."