Abdi Nageeye eerder dit jaar in actie bij de marathon van Amsterdam
NOS Sport

Nageeye, via Somalië, Syrië en Oldebroek naar Rio

Abdi Nageeye is vanaf volgend jaar olympiër. De 26-jarige atleet plaatste zich in oktober voor de marathon in Rio de Janeiro. Daarmee wordt er opnieuw een station toegevoegd aan de indrukwekkende reis van de in Somalië geboren hardloper. In het programma Sportgasten van NOS Langs de Lijn spreekt hij uitgebreid over zijn opmerkelijke levenstocht.

Van Somalië naar Den Helder

Het is 1994, Nageeye ontvlucht als kleine jongen zijn thuisland Somalië en komt via Ethiopië bij zijn halfbroer in Den Helder terecht. "Alles was in die tijd leuk. Als kind merk je er eigenlijk niet zo veel van. Ik was snel gewend aan het leven in Nederland, het was eigenlijk alleen maar genieten."

De periode in Den Helder brengt goede herinneringen naar boven. Als de naam van zijn juf valt, begint Nageeye van oor tot oor te glimlachen. "Juffrouw Harriët, de liefste juf van de hele wereld."

Maar terwijl Abdi de tijd van zijn leven heeft, ontwikkelt zijn halfbroer een aversie tegen het vrije westen. "Hij werd steeds strenger in de islam. We mochten geen tv meer kijken. Die was 'stuk'. Hij werd in één keer heel anders."

En dan besluit Abdi’s halfbroer dat de vrije invloeden te veel zijn voor de 10-jarige Nageeye. "Hij vertelde dat we op vakantie gingen, naar Syrië. Ik dacht: wat leuk, want wij gingen nooit op vakantie. Maar na een paar weken vertelde hij dat we niet meer teruggingen naar Nederland. En dat hij vanaf nu daar de baas was."

Uiteindelijk blijft hij drie jaar in Syrië. "Dat reken ik hem wel aan, ja. Wie doet dat nu, een kind van tien meenemen dat zelf niet in staat is om een keuze te maken? Ik heb daardoor mijn middelbare school gemist."

Abdi Nageeye baalt van zijn tegenvallende tijd op de marathon van Rotterdam

Boerenleven

Na zijn Syrische jaren, waarin Nageeye veel over de islam leert, neemt de reis opnieuw een wending. "Ik dacht dat we weer teruggingen naar Nederland. Maar toen gingen we ineens naar Somalië. Hij heeft mij daar bij mijn ouders gedumpt. Natuurlijk was het leuk om mijn ouders weer te zien, maar dat was na twee maanden wel voorbij."

Het boerenleven op het Somalische land valt Nageeye zwaar. "Ik had dat andere leven gezien, een leven waarin je kind of puber mocht zijn. Daar moest ik 's ochtends ploegen, de hele dag op het land blijven en 's avonds weer naar huis. Toen dacht ik wel: hier wil ik niet oud worden."

En dan besluit Nageeye om de volgende bestemming zelf te bepalen. Een wens die thuis onbespreekbaar is. "Op een gegeven moment ben ik weggelopen. Ik heb niets tegen mijn ouders gezegd."

Na meer dan een dag belt hij om te vertellen dat alles goed gaat. "Toen zei mijn vader: Abdi, je komt nu naar huis. Ik zei: nee. Toen zei hij: dan ben je mijn zoon niet meer. Ik antwoordde niet."

De vlucht

En zo begint een nieuwe episode in zijn levenstocht. Eerst naar Mogadishu, om vervolgens door te reizen naar Ethiopië, waar de Nederlandse ambassade hem aan een ticket naar Nederland helpt. "In Somalië was geen ambassade. Dus toen ben ik naar Addis Abeba gereisd. Ik denk dat ik in wel tien verschillende auto’s en vrachtwagens heb gezeten."

Een gevaarlijke reis. "Maar daar denk je helemaal niet aan dan. Ik had mijn geld in mijn sok verstopt."

Nageeye bereikt de Ethiopische hoofdstad en ontmoet daar een Nederlandse zendeling, Dirk. Een ticket naar Nederland ligt binnen handbereik. "Nou, in eerste instantie geloofden ze me bij de ambassade niet. Uiteindelijk heeft juffrouw Harriët al mijn schriftjes opgestuurd om te bewijzen dat ik in Nederland woonde. En toen kon ik terug."

Ploat praten

Dirk vraagt een bevriend stel uit Oldebroek of Nageeye bij hen mag komen wonen. "Dat vond ik zo bijzonder. De familie Boeve uit Oldebroek. Die mensen woonden in een oer-Hollands dorp. Ze woonden in een keet bij hun ouders. Zij was zwanger. En hij zegt: waarom niet? En dan begint het, hè. Ga maar naar school jongen, en ploat praten, hè", lacht Nageeye.

Als Nageeye begint met hardlopen, raakt zijn carrière in een stroomversnelling. "Toen ik voetbalde, was ik 16, 17, 18 jaar. Jong Oranje presteerde heel goed. Je wist: die jongens gaan groot worden. Twee jaar later zat ik ineens zelf bij Jong Oranje, bij de atletiek. En toen deed ik voor het eerst mee aan de NK bij de senioren en won ik", kijkt het natuurtalent terug op zijn veldlooptitel.

Abdi Nageeye (links) en Mo Farah (tweede van links) met twee trainingsmaatjes in Ethiopië

In die bliksemcarrière ontmoet hij een andere Somaliër, ook een vluchteling die eveneens bij toeval in de atletiek terecht is gekomen: de Brit Mo Farah. "Wij lijken heel erg op elkaar. En hij wint dan in Londen olympisch goud. Dat was voor mij een teken dat alles mogelijk is, als je je best maar doet. Aan het eind van mijn carrière wil ik er alles aan hebben gedaan. En dat clean natuurlijk."

Ugali of doping?

Want de sport van Nageeye staat de laatste tijd negatief in de schijnwerpers. "Dat is soms absoluut oneerlijk. Als er dan een Keniaan op de marathon debuteert met een tijd van 2.04, vind ik het heel moeilijk te geloven dat dat door de Ugali - dat is Keniaanse rijstpap - komt."

Aan die golf van negatieve aandacht ontkomt ook zijn vriend Farah niet als diens trainer Salazar in opspraak raakt. "Hij is toen bij mij komen trainen. Ik heb hem het advies gegeven dat als Salazar daadwerkelijk betrapt wordt, Mo daar weg moet. Maar als het niet waar is, moet hij blijven. Want anders zou hij de trainer die hem succes bracht in de steek laten."

Op de vraag of hij zijn hand in het vuur durft te steken voor zijn vriend, antwoordt Nageeye met een resoluut 'ja!'. En dat zegt hij ook over zichzelf. "Ik zal nooit gebruiken. Ik vind doping ook zo ongezond. En mijn gezondheid is het allerbelangrijkste. Op een gegeven moment bedenk je wat je wilt: ga ik pushen om 2.04 te lopen of kies ik voor mijn gezondheid? Die momenten heb je gewoon. Maar ik zal nooit gebruiken."

Op naar Rio

Inmiddels zijn er bijna zeven jaar verstreken na het behalen van zijn eerste nationale titel en meer dan tien jaar sinds zijn vlucht uit Somalië. Nageeye's vluchtelingenreis is voorbij.

Maar zijn sportieve reis is nog niet ten einde. Te beginnen komende zomer bij de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. "Ik moet gewoon van dag tot dag lopen. Dan kom ik vanzelf in een goede vorm in Rio."

En het contact met zijn ouders? "Dat is helemaal goed gekomen, hoor. Mijn moeder zei later: ik heb me nooit zorgen gemaakt, ik wist dat jij altijd overal over nadacht en geen gekke dingen zou doen."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl