Bonaire stemt over band met Nederland
De inwoners van Bonaire gaan vandaag naar de stembus om zich uit te spreken over de band met Nederland. Sinds 2010 staat de voormalige kolonie niet meer onder Antilliaans bestuur, maar valt direct onder Haags gezag. Net als het veel kleinere Sint-Eustatius en Saba is Bonaire een 'openbaar lichaam', een soort gemeente.
Veel Bonairianen zien dat als een terugkeer naar het kolonialisme en stellen dat dat nooit de bedoeling kan zijn geweest van het zelfbeschikkingsreferendum in 2004. Toen stemde het eiland voor een directe band met Nederland, die pas in 2010 inging.
Over de invulling van die band mogen de kiezers vandaag hun mening geven.
Emotioneel
Het referendum is afgedwongen door een groep Bonairianen die Nederland en de Nederlanders liever zien gaan dan komen. Volgens deze groep zijn zij na 2010 tweederangsburger geworden op eigen eiland.
Om dat te onderstrepen heeft de groep op een van de protestborden langs de weg geschreven: 'Minder Makamba’s (Nederlanders), stem Nee'.
Op straat en in de snèks wordt al weken, vaak emotioneel, gedebatteerd over de gevolgen van een eventuele afwijzing van de huidige manier waarop het eiland wordt bestuurd. Om die reden benadrukte de Eilandsraad deze week nog eens dat het aan de raad is of de uitslag van het referendum een gevolg moet krijgen en hoe. Dat staat zo in de referendumwet.
Opstappen
Om de discussie over interpretatie bij een 'ja' en 'nee' voor te zijn, heeft de Eilandsraad op 14 december uitgelegd hoe de uitslag zal worden geïnterpreteerd. Bij een overtuigend 'ja', gaat er niets gebeuren. Mocht er een duidelijke 'nee' volgen, dan gaat de raad de directe band met Nederland heronderhandelen.
Den Haag heeft al gezegd daar niet aan te willen. Premier Rutte heeft bij een eerdere gelegenheid zelfs laten weten dat het ieder eiland vrij staat uit het Koninkrijk te stappen als de huidige banden knellen.
Maar daar gaat Nederland niet over, net zo min als dit referendum van vandaag. Al zal een deel van de harde kern van nee-stemmers niets liever willen.