Gemeenten blijven illegalen opvangen
Gemeenten blijven, tegen de zin van het kabinet, illegalen opvangen. Dat blijkt uit een onderzoek van de NOS onder de ruim dertig gemeenten die opvang bieden aan mensen zonder geldige verblijfspapieren. Meer dan twintig van de dertig gemeenten die de zogenoemde bed-bad-en-broodregeling bieden, blijven dat voorlopig voortzetten.
De meeste gemeenten laten weten dat, zolang het Rijk geen sluitende opvang heeft geregeld, ze illegalen blijven opvangen. Hiermee gaan ze in tegen het kabinetsbeleid. Het kabinet wil juist dat er een eind komt aan de bed-bad-en-broodregelingen in de gemeenten.
Daarom wordt er deze en komende week stevig onderhandeld tussen ambtenaren van de departementen en de gemeenten, bevestigt de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
De meeste gemeenten willen niet dat mensen zonder papieren uiteindelijk weer op straat gaan zwerven. Ze zijn bang dat dat gebeurt, als het kabinet vasthoudt aan het coalitieplan dat eind april werd gepresenteerd.
VVD en PvdA besloten toen dat er nog op maximaal zes plekken sobere opvang zou komen; in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven en Ter Apel. Uitgeprocedeerde asielzoekers kunnen hier een "beperkt aantal weken" blijven en zijn verplicht om te werken aan hun terugkeer. Deze vertrek-opvang wordt betaald door het Rijk. Daarnaast wordt gekeken of gemeenten die toch blijven opvangen een boete moeten krijgen.
Moeizame onderhandelingen
De Groningse wethouder Ton Schroor benadrukt nogmaals: "Wij gaan geen mensen op straat laten slapen, omdat het rijksbeleid niet sluitend is. Zoals het al jaren niet is."
Volgens Schroor is zo'n 30 procent van de mensen die volgens de IND het land uit moeten eerder onterecht als uitgeprocedeerd bestempeld. Als er boetes worden uitgedeeld aan de gemeenten dan kan het gebeuren dat illegalen, die vanuit de vertrekopvanglocaties niet terug kunnen keren naar het land van herkomst, op straat belanden. Dat vinden gemeenten onwenselijk en als er boetes op komen te staan is er een grote kans dat gemeenten ze linea recta terugsturen naar de vertreklocatie.
Een ander punt waar het kabinet en de gemeenten nog lijnrecht tegenover elkaar staan is de duur van het verblijf in een vertrekopvang. De gemeenten vinden dat iemand net zo lang in de opvang moet blijven tot er een oplossing is. Het kabinet wil die verblijfstijd echter beperken.
Ook zijn gemeenten bang dat sommigen niet in een vertrek-opvanglocatie willen zitten, omdat ze helemaal niet terug willen.
Kosten hoge instroom eerder probleem
Gemeenten botsten al eerder met het Rijk over asielzoekers. Toen ging het over de kosten van de crisisopvang die gemeenten vanaf medio september moesten inrichten om de sterk verhoogde toestroom van asielzoekers op te vangen. Maar ook was er onenigheid over de huisvesting van vergunninghouders, en de daarbij behorende kosten voor scholing en maatschappelijke integratie. Eind november werd na lang onderhandelen een akkoord gesloten om de problemen van de verhoogde asielstroom samen aan te pakken.
De VNG verwacht nog deze maand een akkoord tussen gemeenten en kabinet over de praktische invulling van de opvang van mensen zonder papieren. Afgelopen jaar maakten ongeveer 2000 mensen gebruik van de bed-bad-en-broodregeling.