Verkiezingen Venezuela: de chavistas gaan verliezen, maar hoeveel?
Venezuela kiest een nieuw parlement en het ziet er niet goed uit voor president Maduro. De ‘chavistas’, aanhangers van Maduro en zijn overleden voorganger Hugo Chávez, stevenen af op een nederlaag met mogelijk verregaande gevolgen voor de machtsverhoudingen en de democratie in het land.
Bijna 20 miljoen Venezolanen kiezen 167 parlementariërs. Alle peilingen wijzen op een fikse overwinning voor de verenigde oppositie. De vraag lijkt vooral hoe groot de meerderheid voor de tegenstanders van Maduro straks zal zijn.
Als de oppositiepartijen een tweederde meerderheid (112 zetels) weten te behalen, kunnen ze het president Maduro heel lastig maken. Zo’n supermeerderheid voor de oppositie is het grote angstbeeld voor de chavistas. Die vrezen dat de Bolivariaanse Revolutie van Chávez en Maduro dan gevaar loopt.
Tijdens de campagne waarschuwden ze hun traditionele aanhang voor de gevolgen: in filmpjes werd gesuggereerd dat er bijvoorbeeld een einde komt aan gratis gezondheidszorg in de sloppenwijken als de oppositie wint.
Economische onvrede
Zulke verkiezingspropaganda van de regering lijkt de schade hoogstens te kunnen beperken. Volgens de peilingen moet ongeveer driekwart van de Venezolanen niets hebben van president Maduro.
Maar liefst 90 procent is ontevreden over de stand van zaken in het land. Dat is niet zo vreemd; de inflatie was dit jaar naar schatting rond de 200 procent. Nergens anders ter wereld stegen de prijzen zoveel als in Venezuela.
Toch noemen de meeste kiezers dat niet het grootste probleem van het land. De schaarste is erger; de schappen van de winkels zijn leeg, want er is een tekort aan allerlei producten, van wc-papier tot accu’s. En dan is Venezuela ook nog eens een van de gevaarlijkste landen ter wereld.
Kritiek
Volgens de oppositie was het een oneerlijke campagne. De regering gebruikte bijvoorbeeld overheidsgeld om campagne te voeren, de meeste televisiestations zijn op handen van Maduro en oppositieleiders zouden zijn geïntimideerd. Er werd zelfs een oppositieleider vermoord.
Bovendien is in delen van het land de noodtoestand afgekondigd, wat campagne voeren voor de oppositie bijzonder lastig maakte.
Ook internationaal was er kritiek. De Organisatie van Amerikaanse Staten, Human Rights Watch en critici zoals de Spaanse oud-premier Felipe González spraken hun zorgen uit over het democratische gehalte van de verkiezingen.
Na de verkiezingen
De vraag is hoe Maduro en zijn Verenigde Socialistische Partij PSUV om zullen gaan met een eventuele verkiezingsnederlaag. In toespraken liet Maduro weten dat hij van plan is om in dat geval door te regeren ‘met het volk en het leger.’
Wat hij daarmee bedoelt, is onduidelijk, maar er zijn aanwijzingen dat Maduro probeert om een vijandig nieuw parlement alvast buiten spel te zetten.
Een groot aantal opperrechters heeft vervroegd pensioen gekregen, zodat het huidige, regeringsgezinde parlement nog snel vervangers kan benoemen. Daarmee behouden de chavistas de controle over de rechterlijke macht.
Ook zouden de zittende parlementariërs president Maduro toestemming kunnen geven om de komende tijd per decreet te regeren, zonder bemoeienis van een nieuw, vijandig parlement.