Willem-Alexander met zijn gezin tijdens de jaarlijkse fotosessie
NOS Nieuws

Europese rechter morrelt aan de privacy van het Koninklijk Huis

  • Piet van Asseldonk

    Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

  • Piet van Asseldonk

    Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

De leden van het Koninklijk Huis, koning Willem-Alexander voorop, hebben sinds kort nóg minder recht op privacy dan gewone burgers. Een Europese rechter oordeelde onlangs dat delen van hun privéleven (geboorte, huwelijk, partnerkeuze en dood) politieke en publieke effecten hebben. Daarom mogen de media daar verslag van doen. De rechter stelt dat het doen en laten van de leden van het Koninklijk Huis onderdeel zijn van de hedendaagse Nederlandse geschiedenis.

Hun recht op privacy is afgezwakt door een uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Die ging over publicaties in Frankrijk rond een onwettig kind van prins Albert van Monaco, maar heeft ook gevolgen voor Nederland en de koninklijke familie. Dat besef dringt langzaam door.

Niet geruststellend

Het recht op privacy is gebaseerd op onze grondwet en op artikel 8 van het door Nederland geratificeerde Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Ongelimiteerd is dat recht voor niemand; er kunnen via de wet beperkingen aan gesteld worden. Vervolgens kunnen die, per geval, door rechterlijke uitspraken bindend worden geïnterpreteerd en opgerekt (jurisprudentie).

Dat heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) dus recentelijk gedaan met een uitspraak die ook in Nederland rechtskracht heeft. Voor de leden van het koninklijk huis, die hun privacy koesteren en bewaken, zal dat geen geruststellend idee zijn.

Zij moeten nog meer rekening houden met beperkingen van hun recht op privacy. De door de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) aangereikte mediacode 'inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van leden van het Koninklijk Huis’ helpt daar niet tegen omdat die geen wettelijke basis heeft.

De RVD erkent trouwens volmondig dat "publieke figuren meer inbreuken op hun privacy te dulden hebben dan niet-publieke figuren" en stelt vast dat de rechter publicaties over koninklijke privézaken gerechtvaardigd vindt "wanneer deze een bijdrage leveren aan een debat over een zaak van algemeen belang".

Strand- en schoolfoto's

Het is evident dat onschuldige strand- of schoolfoto’s van de Oranjes en informatie uit huiselijke kring die alleen maar de nieuwsgierigheid prikkelt, daar niet toe behoren. Even duidelijk is het dat zelfs informatie gepubliceerd mag worden die in de privésfeer is vergaard maar wel effect kan hebben op de troonsopvolging. Dan gaat het bijvoorbeeld over zaken als partnerkeuze, verlovingen, huwelijken van beoogde troonopvolgers en zwangerschappen.

Nieuw is dat de Europese rechter een ruimere definitie hanteert van berichten over koninklijke privézaken die relevant zijn voor "een debat van algemeen belang" en dus gepubliceerd mogen worden. Het gerechtshof wijst op de symboolfunctie van een koning en zijn familie en op zijn rol de eenheid van het land te belichamen. Daarom mogen zijn gedragingen, hoewel op het eerste oog privé, in sommige gevallen toch publiek gemaakt worden.

Amalia's vriendjes

Voor Amalia zou dat kunnen betekenen dat ze er vanaf haar achttiende op moet rekenen dat haar liefdesleven op straat ligt. Ze wordt dan niet langer beschermd omdat ze minderjarig is en de rechter zou de berichtgeving over eventuele afspraakjes en vriendjes al snel kunnen goedkeuren.

Dat is volgens het Europese gerechtshof gerechtvaardigd, omdat een koning en zijn entourage nu eenmaal "deel uitmaken van onze hedendaagse geschiedenis". Willem-Alexander en de zijnen zullen dus nog meer op hun tellen moeten passen. Door aangescherpte veiligheidsmaatregelen wordt het overigens steeds moeilijker om in hun buurt te komen. Dat beschermt en passant ook hun privacy.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl