Nieuw statussymbool voor China: geeft het IMF de renminbi een hoofdrol?
Marten Wiegman
Redacteur internationale economie
De cijfers laten het al jaren zien: China speelt een steeds grotere rol in de wereldeconomie. Niet alleen Chinese producten vinden hun weg over de hele wereld, er wordt ook steeds meer betaald in de Chinese munt: de renminbi. Vandaag beslist het Internationaal Monetair Fonds (IMF) of de Chinese munt volwassen genoeg is om opgenomen te worden in het korte lijstje van wereldvaluta.
Het IMF staat landen bij die in financiële problemen zijn gekomen. Dat doet het met leningen tegen strenge voorwaarden. Daarom heeft het IMF een grote reservepot die naar draagkracht van de leden wordt gevuld.
Maar uitbetaling uit die pot gebeurt in een speciale rekeneenheid: SDR. De waarde van SDR wordt tot nu toe bepaald door de vier grote munten in de wereld: de Amerikaanse dollar, de euro, het Britse pond en de Japanse yen. De Chinezen willen graag dat de renminbi aan dat lijstje wordt toegevoegd: dat verhoogt hun internationale economische status.
Prestige
In eerste instantie heeft dat vooral symbolische betekenis. Maar het is tegelijkertijd ook een uitdrukking van de krachtsverhoudingen in de wereld. Als het IMF besluit om de Chinese munt toe te laten, moet het ook bepalen in welke verhouding. Het gewicht van de dollar in SDR is nu 42 procent, dat van de euro 32, het pond 11 en de yen 9 procent. Dat is grofweg een afspiegeling van hun aandeel in de wereldeconomie.
Volgens sommige berekeningen zou het Chinese aandeel ongeveer 15 procent moeten bedragen, maar daarmee is China in een klap groter dan het pond en de yen. Dat is economisch misschien wel zo, maar politiek ligt dat gevoelig. Want als de rol van China op dit gebied wordt erkend, waarom dan niet de door China fel begeerde grotere invloed in de politieke besluitvorming in het IMF en de Wereldbank?
Criteria
De staf van het IMF heeft inmiddels geconcludeerd dat China klaar is voor toelating tot SDR. Daarmee zeggen de deskundigen dat China voldoet aan de criteria: het Chinese aandeel in de wereldeconomie is groot genoeg en de Chinese munt wordt internationaal voldoende gebruikt.
Toch zijn er ook argumenten van tegenstanders: de Chinese munt is minder vrij verhandelbaar dan de andere SDR-valuta en bovendien heeft de Chinese overheid nog te veel invloed op de koers.
De vraag is welke keus de bestuursleden van het IMF daarin gaan maken. Zij kunnen voorwaarden stellen aan Peking om de munt nog internationaler en vrijer te maken, want als het allemaal doorgaat, zal de nieuwe samenstelling van SDR pas volgend jaar oktober van kracht worden.
Stabiliteit
China kan een positief IMF-besluit goed gebruiken om nationaal en internationaal de status van wereldmacht-in-wording verder te verstevigen. Want dit jaar waren er ook voldoende aanleidingen om te twijfelen aan het economisch wonder van China. De economische groei begint te dalen, juist op een moment dat de Chinese leiding geld nodig heeft om de economie te hervormen. Minder afhankelijkheid van export naar de rest van de wereld, en meer consumptie van de Chinese burger is het devies.
De forse beurskrach eerder dit jaar heeft het vertrouwen van beleggers in China niet versterkt, net als de plotselinge devaluatie van de munt. Aan de Chinese kant is er dus volop werk aan de winkel, ook al is het internationale financiële systeem straks een beetje minder gedomineerd door de dollar.