Anti-terreurteams rijden permanent rond
Politie en defensie werken sinds kort met een nieuwe methode om sneller op te kunnen treden tegen terreur. De nieuwe werkwijze is ontwikkeld na de aanslag op de redactie van het blad Charlie Hebdo in Parijs, in januari dit jaar.
Sinds die aanslag rijden gespecialiseerde teams in Nederland permanent rond, is nu bekend geworden. De teams beschikken over snelle, gepantserde auto’s en automatische wapens. Ze haken aan bij 112-meldingen waarbij sprake is van (mogelijk) zwaar geweld, zoals een overval of signalen voor een aanslag.
Specialisten van de politie en defensie die in de omgeving wonen of toevallig in de buurt zijn, gaan ook meteen ter plaatse om een team te vormen. Zo kunnen de speciale eenheden eerder in actie komen.
De nieuwe manier van werken wordt uitgevoerd door de Dienst Speciale Interventies (DSI), waar specialisten van zowel politie als defensie zijn ondergebracht. Onder andere arrestatieteams van de politie, aanhoudingseenheden van de marechaussee en anti-terreurspecialisten van de marine werken daar samen. Deze mix is uniek in Europa. In geen enkel ander land vallen eenheden van zowel de politie als defensie onder hetzelfde commando.
Volgens de politie kunnen in Nederland in zeer korte tijd zo’n 450 specialisten op de been worden gebracht. Hoe snel precies, wil de politie niet zeggen.
Eerder was de DSI alleen op afroep beschikbaar en reden de specialisten niet zelf al mee op meldingen. De reactietijd was toen maximaal een uur. Maar na de aanslag op Charlie Hebdo vond de politie dat er sneller gehandeld moest kunnen worden. Daarom bedacht Nederland de nieuwe werkwijze, samen met Engeland, Australië en Canada. Andere landen overwegen nu een vergelijkbare aanpak in te voeren.
“Voor Charlie Hebdo hadden we nog geen mensen op straat die direct inzetbaar zijn,” vertelt politiechef Theo van der Plas van de Landelijke Eenheid. “We vonden toch dat we nog een tandje bij moesten zetten op inzetbaarheid. Na de aanslag is besloten om een aantal mensen van de DSI in wagens op straat te hebben, die direct op een incident af kunnen."
Officiële evaluaties van de nieuwe manier van werken zijn er volgens de politie nog niet. Toch lijkt er al snel resultaat te zijn geboekt in een aantal dreigende situaties. Zo stonden de specialisten in september dit jaar binnen tien minuten bij de Thalys op Rotterdam Centraal, toen daar sprake was van een mogelijke aanslag. Ze overmeesterden een jongen die zich op het toilet had opgesloten.
Ook toen onlangs de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb uit voorzorg uit een restaurant werd gehaald wegens een mogelijke aanslag, gebeurde dat door leden van de DSI die snel ter plaatse waren.
Verder arresteerde een rondrijdend team van de DSI vier mannen op 29 januari, de dag dat het NOS Journaal op zwart ging, na terreurdreigementen van een verwarde man. Een getuige meldde dat de mannen met een wapen in de auto stapten. Omdat de dienst op dat moment nog rekening hield met terroristische acties op meerdere plekken tegelijk, werd meteen ingegrepen.
De gebeurtenissen in Parijs zetten je wel even op scherp.
Na de recente aanslagen in Parijs en de dreiging in Brussel, heeft de DSI extra oefeningen gedaan. De dienst zegt voorbereid te zijn op meerdere aanslagen tegelijk. "De gebeurtenissen in Parijs zetten je wel even op scherp", vertelt een medewerker die nu rondrijdt in zo'n mobiel team. "We trekken er lering uit. Als je ziet wat voor geweld op ons en de burgers af kan komen, kunnen we onze procedures en materialen daar op aanpassen."
Volgens de DSI-medewerker is zijn werk 'een manier van leven'. "Het vergt ook veel van ons. Maar ik denk er niet over na, wat voor grof geweld er over ons heen kan komen."