Koken op koeienpoep
Minister Kamp van Economische Zaken gaat boeren stimuleren om hun mest met behulp van zogeheten mono-vergisters om te zetten in aardgas. De eerste boerderij waar dat gebeurt, levert inmiddels gas aan 120 huishoudens. Energiebedrijf Essent, dat het gas opkoopt, denkt dat uiteindelijk 10 procent van de gasbehoefte in Nederland door boeren aangeleverd kan worden.
Mono-vergisters gebruiken alleen pure mest en geen bijproducten als mais. De oude bio-vergisters waarbij dit nog wel gebeurt zijn veel minder efficiënt en omstreden vanwege het gebruik van kostbaar voedsel voor het verbrandingsproces.
Op de boerderij van boer Jaap Jan Ras bij Den Bommel op Goeree-Overflakkee staat een splinternieuwe biogas-installatie, vol met geavanceerde apparatuur. Even verderop staat een nieuwe stal voor 300 melkkoeien. De koeienpoep van deze dieren wordt automatisch een groot aantal keren per dag de mestopslag ingeschoven.
Door de mest snel af te voeren kan het methaangas -dat anders als schadelijke CO2-emissie het milieu in gaat- omgezet worden in aardgas. Het gas uit de mono-vergister gaat direct het aardgasnetwerk op. Twee huizen verderop wordt er vervolgens gekookt op gas uit koeienpoep.
De totale hoeveelheid aardgas die boer Ras op jaarbasis aan het aardgasnetwerk levert, wordt opgekocht door Essent die het vervolgens aan de consument verkoopt als groene energie. Essent won het volgens de boer van andere energiebedrijven omdat het bedrijf de volledige administratieve afhandeling van de energieproductie uit handen van de boer neemt. Boer Jaap Jan Ras heeft er dus zelf geen omkijken meer naar.
Als alle boeren in Nederland op deze manier aardgas zouden produceren kan volgens Essent tien procent van de gasmarkt bediend worden door boeren. Biogas zou op deze manier het tekort dat ontstaat door het verder dichtdraaien van de gaskraan in Groningen, gedeeltelijk kunnen compenseren.
Er zit eigenlijk maar een groot nadeel aan de mono-vergister van boer Ras. De totale investering op en rond de boerderij bedroeg maar liefst 800.000 euro. De installatie zelf kost 650.000 euro. Dat zijn bedragen die veel melkveehouders -met een lage melkprijs en hoge productiekosten- niet op kunnen brengen. Vandaar dat minister Kamp van Economische Zaken werkt aan een innovatieregeling voor mono-vergisters op boerderijen, om de investering aantrekkelijker te maken. De productie van biogas wordt al flink gesubsidieerd. De subsidiepot van de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE+) gaat volgend jaar van 3,5 miljard euro naar 8 miljard euro.
Boer Jaap Jan Ras wordt niet rijk van het gas. Hij ziet zichzelf als rentmeester van het milieu en wil een duurzaam bedrijf dat toekomstbestendig is. Zuivelbedrijf FrieslandCampina werkt aan plannen om zijn leden te belonen voor investeringen in mono-vergisters. Ruim 13.500 melkveehouders leveren aan FrieslandCampina en zijn mede-eigenaar van het bedrijf. De mono-vergister past in het beleid van het zuivelbedrijf om te komen tot duurzamer productie en mee te helpen aan CO2-reductie van methaangas uit mest.
Overigens zijn niet alle milieuproblemen opgelost met de mono-vergister. De mest die na de gasproductie over blijft bevat nog altijd schadelijke stoffen als fosfaat. Melkveehouder Ras moet zich dus na de gasproductie net als andere melkveehouders nog steeds aan alle fosfaat en mestverwerkingregels houden.