'Confrontatie-politiek Erdogan heeft gewerkt'

Dat de AK-partij van president Recep Erdogan de grootste partij zou worden, stond op voorhand al wel vast. Maar dat het Turkse volk bij de parlementsverkiezingen van vandaag zo massaal op de regerende partij zou stemmen, dat was niet voorspeld. De confrontatie-tactiek van Erdogan blijkt bijzonder effectief te zijn geweest.

Bij de verkiezingen van afgelopen zomer raakte Erdogan voor het eerst in twaalf jaar de absolute meerderheid kwijt. Met geen enkele van de drie serieuze oppositiepartijen wilde de AK-partij een coalitie vormen. En dus volgden vandaag nieuwe verkiezingen.

In de tussenliggende maanden hanteerde Erdogan een keiharde confrontatie-tactiek. "Je kunt stellen dat die aanpak heeft gewerkt", stelt NOS-correspondent Lucas Waagmeester.

"De AK-partij besloot compromisloos op te gaan treden in Koerdische gebieden, om kritische media keihard aan te pakken. Er kwam onrust, er kwam geweld. En president Erdogan vertelde het volk vervolgens dat hij het was die twaalf jaar lang voor stabiliteit had gezorgd. Wie wilde dat deze 'rust' weer zou terugkeren, zo zei hij, die moet op mij stemmen en mij weer in mijn eentje laten regeren."

"Sommigen zullen zeggen: hij heeft met dat geweld het Turkse volk gechanteerd", zegt Waagmeester. "Maar de realiteit is vandaag dat een meerderheid van het Turkse volk voor zijn verhaal kiest en dat zijn AK-partij de verkiezingen wint. En op een overtuigende manier ook."

Of Erdogan de beloofde stabiliteit ook daadwerkelijk kan brengen, is volgens Waagmeester weer een ander verhaal.

In de overwegend Koerdische stad Diyarbakir uitten jongeren in ieder geval hun woede over de verkiezingsuitslag. De politie zette waterkanonnen in om de rust te herstellen. Een van de leiders van de Koerdische HDP, Figen Yuksekdag, stelde dat de verkiezingsuitslag een direct resultaat was van de doelbewuste polarisatie die Erdogan met zijn tactiek heeft veroorzaakt in de Turkse maatschappij.

De kunstmatig opgelaaide strijd met de Koerden, de oorlog tegen IS, de overweldigende hoeveelheid Syrische vluchtelingen. Met zoveel problemen wordt het ook met een absolute meerderheid in het parlement voor Erdogan nog lastig. Voor alles dat de komende jaren misgaat, valt bovendien geen andere politieke zondebok aan te wijzen.

Macht

Nu de Koerdische HDP met enige moeite de kiesdrempel heeft gehaald, 'blijft' het voor de AK-partij bij de absolute meerderheid. Was dat de Koerdische partij niet gelukt, dan had de AK-partij een twee derde meerderheid behaald. Daarmee had de partij eigenstandig de grondwet kunnen wijzigen.

Velen verbaasden zich over de mate waarin de opiniepeilers ernaast zaten. Vooraf was voorspeld dat deze verkiezingen vrijwel dezelfde uitkomst zouden hebben als die van juni.

Ook was er argwaan over het feit dat de officiële website van het nationale stembureau YSK tijdens het tellen van de stemmen ineens uit de lucht ging. Die argwaan werd aangewakkerd omdat de resultaten van YSK tot dat moment opvallend gunstiger waren voor de AK-partij dan de resultaten van twee nationale poll-bureaus.