Zuurstof op komeet verrast wetenschappers

Ruimtesonde Rosetta heeft zuurstofmoleculen gevonden bij de komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko. De verrassende vondst betekent waarschijnlijk dat bestaande theorieën over het ontstaan van ons zonnestelsel moeten worden bijgesteld.

Rosetta kwam vorig jaar november aan bij de komeet. Door Rosetta door de ijle dampkring van de komeet te laten vliegen, kon de sonde meten waar die uit bestaat. De komeet passeerde afgelopen zomer de zon.

Zuurstof bleek na waterdamp, koolmonoxide en kooldioxide het meest voor te komen. De meting was zo onverwacht dat de astronomen in eerste instantie dachten dat hun apparatuur defect was. "Dit hadden we niet verwacht bij een komeet", zei een van hen.

Reageren

De aanwezigheid van zuurstof is verrassend omdat het molecuul makkelijk reageert met andere stoffen en dan verandert in water of ozon. Volgens de bestaande modellen zou het niet meer aanwezig moeten zijn geweest in de oersoep waaruit de komeet en ons zonnestelsel zijn ontstaan.

Hoe de zuurstof dan 4,5 miljard jaar geleden in de komeet is terechtgekomen, weten de onderzoekers nog niet precies. Misschien koelde de zuurstof enorm snel af en hechtte zich aan ruimtestof. Een tweede theorie is dat watermoleculen uiteengevallen zijn door botsingen met andere deeltjes. De waterstof ging daarbij verloren, maar de zuurstof bevroor.

De onderzoekers gaan archiefmateriaal over de komeet Halley opnieuw bestuderen om te zien of ook daar zuurstof is vrijgekomen. Die komeet werd in 1986 bezocht door de Giotto-sonde toen hij voorbij de aarde kwam.

Speurtocht naar leven

De vinding heeft ook gevolgen voor de zoektocht naar buitenaards leven. Tot nu toe werd de aanwezigheid van zuurstof namelijk gezien als een goede indicator van leven. Op aarde nam tenslotte het zuurstofgehalte ook dramatisch toe toen de eerste algen ontstonden en door fotosynthese zuurstof produceerden.

Nu blijkt dat zuurstof ook door een andere weg op grote schaal kan voorkomen, moet ook die redenering worden heroverwogen.