Peilingwijzer: PVV naar ongekende hoogte
In de Peilingwijzer van deze maand zet de ongewoon sterke stijging van de PVV zich voort. Ten opzichte van vier weken geleden wint de PVV nog eens 6 Tweede Kamerzetels en komt op 33 tot 37 zetels. Daarmee bereikt de partij van Geert Wilders een niet eerder gehaald niveau. De PVV kent al langer sterke pieken en dalen, maar nooit eerder stond de partij ruim boven de 30 zetels.
In september won de PVV al 7 zetels. Dergelijke stijgingen zijn ongewoon in de Peilingwijzer, die een gewogen gemiddelde berekent van de verschillende grote politieke peilingen en daarmee vaak dempend werkt. Nu wint de PVV dus twee maanden achtereen fors. Al tekent Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, er wel bij aan dat de groei de laatste twee weken afvlakt.
Vluchtelingen
Louwerse wijst erop dat Wilders er sinds het zomerreces in is geslaagd de vluchtelingenproblematiek te politiseren. De kwestie is ook niet meer uit het nieuws geweest. Vooral voor kiezers van de SP en de VVD is de immigratiekwestie reden om naar de PVV over te stappen, laat het beschikbare onderzoek zien.
Louwerse noemt de opmars van de PVV opvallend sterk. "Je ziet wel vaker dat partijen profiteren als hun thema’s in het nieuws zijn. Het thema speelt al langer, maar is nu acuut. Geen enkele partij kan eromheen. Maar dan nog is het niveau van de PVV nu wel erg hoog. Sinds we in 2010 met de Peilingwijzer zijn begonnen, heeft de PVV nog niet zo hoog gestaan."
Welke groei er nu nog inzit voor Wilders, vindt Louwerse lastig te zeggen. "Hij lijkt nu wel het grootste deel van zijn potentieel te pakken te hebben. Het grootste deel van de mensen die de PVV overwegen, zit daar al. Ook het feit dat de groei de laatste weken afvlakt, wijst erop dat de piek voorlopig wel in zicht lijkt." Maar, benadrukt hij, zeker is dat niet: "Het potentieel van een partij is niet statisch."
Handhaven
De PVV laat in elk geval de andere grote partijen ver achter zich. De partij van Wilders is in de peilingen zelfs bijna drie keer zo groot als de PvdA, die met 11 tot 13 zetels de zesde plaats inneemt.
De PvdA is de laatste maanden wel stabiel. Dat geldt niet voor de VVD, de SP en het CDA. De VVD is nu de tweede partij met 20 tot 24 zetels, twee minder dan vier weken geleden. Bij de eerste peiling na het zomerreces was de VVD met de PVV de grootste partij.
De SP zakt van 17 tot 21 zetels naar 15 tot 17 en komt daarmee zowaar weer in het zicht van de PvdA. Twee maanden geleden stond de SP nog op 19 tot 23 zetels.
Stabiel
De SP is nu de vierde partij, samen met het CDA, dat deze maand net zoveel verliest als de SP. D66 handhaaft zich op de derde plek met 17 tot 21 zetels, net zoveel als vier weken geleden.
Achter de PvdA is het beeld stabiel. De grootste partij na de PvdA is nog steeds GroenLinks met 9 tot 11 zetels, gevolgd door de ChristenUnie (6-8), 50Plus (4-6) de Partij voor de Dieren (3-5) en de SGP (2-4).
De NOS publiceert maandelijks de Peilingwijzer. Daarin worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond), I&O Research en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter de Peilingwijzer is te vinden op de website van politicoloog Tom Louwerse (Trinity College, Dublin).