Welke Democraten zijn in de race voor het Witte Huis?
Vanavond houden de Democratische presidentskandidaten hun eerste televisiedebat. Anders dan bij de Republikeinen is het deelnemersveld overzichtelijk. Een overzicht van de kandidaten.
Hillary Clinton
First lady, senator, minister van Buitenlandse Zaken. In Washington hebben weinig kandidaten zoveel ervaring en naamsbekendheid als Hillary Clinton. In 2008 gold ze als de kroonprinses die recht had op de Democratische nominatie, maar toen werd ze verrast door een jonge senator uit Chicago: Barack Obama.
Deze keer pakt ze het anders aan. Ze doet haar best om niet over te komen als de onvermijdelijke kandidaat die de nominatie al op zak heeft. Haar officiële kandidaatstelling begon niet met een grote toespraak, zoals de meeste kandidaten dat doen, maar op campagne, tussen de kiezers in Iowa en met een video op YouTube.
Al is haar populariteit de afgelopen maanden onder meer door e-mailgate wat gedaald; in de landelijke peilingen ligt ze nog mijlenver voor op haar concurrenten.
Lange tijd was onduidelijk waar Clinton precies voor staat, maar de laatste maanden krijgen haar inhoudelijke plannen meer vorm. Ze wil miljoenen illegale immigranten de kans geven een legale status te bemachtigen, ze verzet zich tegen de aanleg van de omstreden Keystone Pipeline XL, is een voorstander van het verlagen van de collegegelden en ze wil de Amerikaanse CO2-uitstoot nog veel verder terugdringen dan president Obama.
Verder pleit Hillary voor strengere wapencontroles naar aanleiding van de dodelijke schietpartij op een school in Oregon. Op veel punten is ze linkser en progressiever geworden in vergelijking met twintig jaar geleden, al is dat vooral ingegeven door haar 'focusgroups' en de linkse ideeën van haar concurrenten.
Bernie Sanders
Niemand bij de Democraten is linkser dan Clintons voornaamste tegenstander: Bernie Sanders, senator van Vermont.
Sanders is een van de weinige Amerikaanse politici die zichzelf een socialist noemt. Hij pleit voor zaken die we vanzelfsprekend vinden in Europa: een betaald zwangerschaps- en ziekteverlof, een verhoging van het minimumloon, belastingverhoging voor rijke burgers en het dichten van de groeiende kloof tussen arm en rijk.
Jezelf in Amerika socialist noemen staat doorgaans gelijk aan politieke zelfmoord. Toch weet Bernie Sanders met zijn boodschap een gevoelige snaar te raken bij een aanzienlijk deel van de Amerikaanse bevolking. Hij trekt in het hele land volle zalen; soms komen wel 20.000 mensen op zijn campagnebijeenkomsten af. In enkele cruciale staten als New Hampshire ligt hij zelfs voor in de peilingen.
Sanders is de enige kandidaat die geen 'Super PAC' heeft, een politiek actiecomité dat met miljoenenbijdrages van een paar rijke donateurs ongelimiteerd geld kan besteden aan politieke campagnes. Sanders verafschuwt de macht van het grote geld en ziet het als een bedreiging voor de Amerikaanse democratie.
Hij is afhankelijk van donaties van individuele kiezers, die hem vaak niet meer dan een paar tientjes geven. Daarin is hij wel bijzonder succesvol. In het derde kwartaal haalde hij 26 miljoen dollar op, bijna evenveel als Hillary Clinton (28 miljoen) in dezelfde periode.
Martin O'Malley
Voor de opkomst van Bernie Sanders werd Martin O'Malley vaak getipt als een kandidaat die het Clinton moeilijk zou kunnen maken. O'Malley is de voormalige gouverneur van de staat Maryland aan de oostkust en daarvoor was hij burgemeester van Baltimore.
Hij geldt als een progressieve vaandeldrager van de Democraten. Als gouverneur legaliseerde hij in 2012 het homohuwelijk, gaf illegale immigranten dezelfde onderwijsrechten als legale inwoners van Maryland en schafte de doodstraf af.
Als een van de weinige Amerikaanse gouverneurs slaagde hij er in 2012 in de wapenwetten aan te scherpen nadat een schutter een bloedbad had aangericht op de basisschool Sandy Hook. Bij de Democratische achterban scoor je daar goed mee. Het probleem voor O'Malley is alleen dat hij links (door Sanders) en rechts (door Clinton) wordt ingehaald. In de peilingen scoort hij minder dan 1 procent.
Jim Webb
Jim Webb begon zijn carrière in de Amerikaanse marine. Na een diensttijd van vier jaar, waarin hij verschillende militaire onderscheidingen kreeg, maakte hij de overstap naar de politiek. Hij diende onder meer als staatssecretaris voor Marine in de regering-Reagan.
De Democraat Webb was vaak kritisch op Republikeinse presidenten. Ronald Reagan reageerde opgelucht toen Webb als staatssecretaris opstapte: "I don't think Navy was sorry to see him go." Webb waarschuwde in 1990 Reagans opvolger George Bush senior voor de gevaren van een te uitgebreide militaire campagne tegen Irak, dat net Koeweit was binnengevallen.
Met zijn zoon George W. Bush had Webb zelfs een persoonlijke vete. Hij verzette zich fel tegen de invasie in Irak.
In 2006 werd hij gekozen als senator van de staat Virginia, waarvoor hij maar één termijn diende. Jim Webb vertegenwoordigt de rechtervleugel van de Democratische partij. Hij is sceptisch over maatregelen die CO2-uitstoot moeten terugdringen en is een voorstander van de omstreden Keystone XL-oliepijplijn.
Webb wil het defensiebudget verhogen, maar op de overige overheidsuitgaven bezuinigen. Belastingen voor het bedrijfsleven moeten omlaag. Hij is een groot voorstander van vuurwapenbezit en wil Obamacare inperken. In de peilingen doet hij het iets beter dan Martin O'Malley.
Lincoln Chafee
Lincoln Chafee is de voormalige gouverneur van de kleinste staat van de Verenigde Staten: Rhode Island. Chafee komt uit een politiek nest. Zijn vader John Chafee was eveneens gouverneur van Rhode Island (maar dan wel namens de Republikeinen) en diende van 1976 tot 1999 in de Senaat.
Zoon Lincoln bewandelde de omgekeerde route. Hij volgde in 1999 zijn vader op als senator voor Rhode Island en won in 2011 het gouverneurschap.
Als senator zat Lincoln Chafee, net als zijn vader, in de Republikeinse partij. Hij gold wel als de meest progressieve Republikein in het Congres. Hij is pro-abortus, tegenstander van de doodstraf en voorstander van het homohuwelijk. Hij wil het minimumloon verhogen, de rijken meer belasting laten betalen, de wapenwetten strenger maken en stemde als enige Republikein tegen de invasie in Irak in 2003.
Zijn standpunten brachten hem steeds vaker op ramkoers met zijn partij. In 2007 verliet hij de Republikeinen en ging verder als onafhankelijke kandidaat. Een jaar later steunde hij de campagne van Barack Obama en in 2013 maakte hij de overstap naar de Democraten.
Lawrence Lessig
Lessig zou je eerder omschrijven als politiek activist dan politicus. Hij is hoogleraar rechten aan de befaamde Harvard-universiteit en wil zijn kandidatuur vooral gebruiken als een referendum over campagnefinanciering.
Volgens Lessig ondermijnt de huidige praktijk, waarbij enkele steenrijke ondernemers de campagne van de presidentskandidaten financieren, het Amerikaanse democratische stelsel. Hij hekelt de uitspraak van het Hooggerechtshof van 2010 die leidde tot een explosie van Super PAC's.
Dat weerhield Lessig er overigens niet van zijn eigen Super PAC te beginnen. Hij is de mede-oprichter van de Mayday PAC, die geld geeft aan kandidaten die de wet op campagnefinanciering willen hervormen.
Overigens is niet zeker of Lessig wel mee mag doen aan het televisiedebat, omdat de regels voorschrijven dat je in de maand voor het debat minimaal 1 procent moet halen in tenminste drie peilingen.